Bohater „Lalki” jest typowym reprezentantem „straconego pokolenia”. Powstanie styczniowe wybuchło, gdy był już dorosłym człowiekiem, więc jak większość młodych ludzi z jego klasy Wokulski brał w nim aktywny udział. Można przyjąć, że klęska powstania popchnęła go w kierunku bliższych realizmowi postaw i zachowań, ale jego życie już na zawsze zostało „skażone” romantyzmem. Jako bohater literacki niewolny jest od cech charakterystycznych tak dla jednego (romantycznego) jak i dla drugiego (pozytywistycznego) typu bohatera. Wokulski jako bohater romantyczny: Patriota i wojownik –Wokulski nie wahał się narazić na szwank swojego życia i zdrowia gdy „Ojczyzna była w potrzebie” i walczył w powstaniu styczniowym. Romantyczny kochanek - miłość do Izabeli to uczucie wstydliwe i skrywane, napiętnowane znamieniem mezaliansu i ostracyzmu społecznego. On – nuworysz i prostak – ośmielił się obdarzyć uczuciem pannę z wyższej sfery. Ta miłość jest wszechogarniająca, paraliżuje zmysły, odbiera mu zdrowy rozsądek i zdolność logicznego myślenia. Wokulski cierpi w ogniu nieszczęśliwej miłości, niczym romantyczni kochankowie (Gustaw, Dziady cz. IV). Brak wzajemności i ciągłe upokorzenia są powodem nieudanej próby bohater –zniknięcie Wokulskiego pozostaje nierozwikłaną zagadką. Mógł zginąć w kolejnej próbie samobójczej, mógł upozorować swoją śmierć, aby móc rozpocząć nowe życie. Tak jak pojawił się znikąd, tak zniknął bez śladu. Nikt tak naprawdę nie wiedział skąd wziął się majątek Wokulskiego, jakie interesy prowadził, co robił kiedy znikał na długie tygodnie. Wokulski jako pozytywista: Realista i praktyk - Wokulski jest silną, przedsiębiorczą jednostką – po przegranym powstaniu odnajduje się w nowej rzeczywistości i bierze sprawy w swoje ręce. Nawet przebywając na zesłaniu kontynuuje edukację i zdobywa nowe doświadczenia. Wyznacza sobie cele i konsekwentnie je realizuje. Uważnie śledzi postępy w naukach przyrodniczych i możliwość praktycznego zastosowania wyników eksperymentów i badań pracy organicznej – Wokulski jest zwolennikiem na wskroś nowoczesnych poglądów w kwestiach emancypacji kobiet, asymilacji Żydów, rozwoju społeczeństwa i dostępu do edukacji. Jedynym kryterium oceny ludzi są dla niego:uczciwość, rzetelność i wagę równomiernego rozwoju wszystkich warstw społecznych dla przyszłych losów i filantrop – swoje przedsięwzięcia Wokulski planuje z rozmachem, ale opiera je na chłodnej kalkulacji. Jest bardzo skutecznym kapitalistą, ale w interesach kieruje się etyką. Znaczne środki Wokulski przeznacza na działalność filantropijną i społeczną.