O PORTALU Portal to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy. Więcej Polska w XX wieku II wojna światowa PUBLIKACJA: Książka Wyd. Znak Horyzont To było jedno z tych wydarzeń, które odmieniły losy II wojny światowej. Nie bez powodu w końcu bitwa o Midway nazywana jest najważniejszą bitwą morską XX wieku i początkiem końca Cesarstwa Japonii. Na jej temat powiedziano i napisano tak wiele, że pewnie trudno spojrzeć na nią z odkrywczej perspektywy. Jeśli dodać do tego jeszcze chociażby wielki, amerykański przebój kinowy z 1976 r., to okaże się, że starcie amerykańsko-japońskie na Pacyfiku jest jednym z bardziej rozpoznawalnych wydarzeń w historii wojen w ogóle. Jednak praca Craiga Symondsa może zaskoczyć nawet tych, którzy jej historię mają w małym palcu. Niezwykle precyzyjna i rzetelnie udokumentowana publikacja skupia się tyleż na zdarzeniach, faktach, opisach, ile na konkretnych ludziach, portretując bohaterów pierwszo- i drugoplanowych tej batalii. I to, obok filmowego wręcz budowania napięcia, jest walorem tego tomu. Napisał go wybitny historyk, który dziejami marynarki wojennej zajmuje się naukowo od lat i jest także oficerem Navy. Symonds przez trzy dekady wykładał na Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, na dodatek jest autorem jeszcze innej wielkiej pracy, pt. „Druga wojna światowa na morzu”. Autor zaczyna swoją opowieść od przybycia w Boże Narodzenie 1941 r. do zbombardowanej przez Japończyków amerykańskiej bazy morskiej w Pearl Harbor admirała Chestera Nimitza, który przejmie dowództwo nad flotą. „Nimitz nie wypowiedział ani słowa, lecz jedynie potrząsnął głową i wydał z siebie cichy jęk. W czasie podróży koleją z Waszyngtonu do San Diego, gdzie oczekiwał na niego samolot na Hawaje, studiował raporty na temat zniszczeń, których trzy tygodnie wcześniej dokonali Japończycy w czasie niespodziewanego ataku z 7 grudnia. Raporty nie ukazywały jednak skali strat. Nawet zdjęcie pancernika Arizona spowitego kłębami czarnego dymu nie przygotowało go do tego, co teraz widział na własne oczy […]” – pisze Symonds. Ten wstydliwy nalot na amerykańską bazę jest więc oczywistym początkiem wojny japońsko-amerykańskiej na Pacyfiku. Lecz zanim dojdzie do kluczowej bitwy, autor szczegółowo odmaluje sytuację po jednej i po drugiej stronie. Drugi rozdział poświęcony jest więc sytuacji w armii japońskiej i jednemu z głównych bohaterów starć na morzu, dowódcy Połączonej Floty, admirałowi Isoroku Yamamoto. Portretując dowódcę, Symonds porównuje go do Nimitza: „Krótko mówiąc, Yamamoto był całkowicie inną osobowością niż jego amerykański odpowiednik. W niektórych momentach odzywała się w nim natura showmana, a nawet prowokatora. Często zachowywał się wówczas, jakby świadomie kusił los […]” – zauważa autor. Co istotne, wiele decyzji, które zapadną w tej wojnie, będzie rzeczywiście sprawiało wrażenie świadomego, choć czasem także przypadkowego kuszenia losu. Ale czyż wojna w ogóle nie jest jednym, wielkim kuszeniem losu? CZYTAJ TAKŻE Kalendarium II wojny światowej W kolejnych rozdziałach otrzymujemy portrety dowódców, ale także dokonujemy wraz z autorem „inwentaryzacji” sprzętu, ze szczególnym uwzględnieniem odgrywających kluczową rolę lotniskowców. Bez nich nie byłyby możliwe np. rajdy odwetowe bombowców amerykańskich na Jokohamę, Nagoję, Kobe i Tokio. To o zniszczenie tych okrętów chodziło przede wszystkim w bitwie o Midway. Zbliżając się do samego opisu przebiegu bitwy, Symonds poświęca jeden rozdział łamaczom szyfrów, zdając sobie sprawę, jak ważny udział mieli w ostatecznym zwycięstwie: „W pozbawionym okien piwnicznym pomieszczeniu w Pearl Harbor, oficjalnie nazywanym Jednostką Wywiadu Polowego, a mniej oficjalnie +Lochem+, przez całą dobę ponad dwadzieścia osób męczyło się, usiłując zebrać przydatne dane z monitoringu japońskiej łączności radiowej. […] Była to najbardziej tajemnicza jednostka Navy. Niektórzy, zwani +gangiem z dachu+ lub +dacharzami+, nosili słuchawki i z bardzo wielu kropek i kresek układali grupy liczbowe lub japońskie znaki kana […]”. I wreszcie sama bitwa o Midway. Autor opisuje ją niezwykle skrupulatnie, podając nawet konkretne czasy konkretnych wydarzeń. Zaczynamy ją śledzić od godziny 4 rano, 4 czerwca 1942 r. To o tej godzinie trąbka na japońskim lotniskowcu Akagi wezwała załogę na stanowiska bojowe. Ale i Amerykanie wstali na Midway bardzo wcześnie. Także o godzinie 4:00 komandor porucznik Ramsey, odpowiadający za operacje lotnicze na atolu, wysłał osłonowo w powietrze pięć myśliwców. To był dopiero początek. Barwne opisy kolejnych działań powodują, że stajemy się nie tylko czytelnikami tej historii, ale wręcz jej uczestnikami. Jak chociażby ataku amerykańskiej eskadry torpedowej w godzinach 8:30 do 10:20. Panująca dotąd na Pacyfiku Cesarska Marynarka Wojenna straciła w ciągu ośmiu minut trzy z czterech lotniskowców. Jeszcze tego samego dnia amerykańskie bombowce nurkujące niszczą czwarty. I to był ten moment, który odwrócił proporcje sił na Pacyfiku i wpłynął na losy całej II wojny. Panuje pogląd, iż sukces amerykański był dziełem przypadku czy wręcz cudu. Symonds twierdzi jednak, że to wynik starannego planowania, wykorzystania radaru, którego Japończycy nie posiadali oraz sprytu. Warto się o tym przekonać, biorąc do rąk książkę „Bitwa o Midway”. Dostajemy bowiem nie tylko rzetelną publikację historyczną, lecz i rzecz, którą czyta się jak świetnie napisaną powieść sensacyjną. Magda Huzarska-Szumiec Źródło: MHP COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione. NAJNOWSZE A. Grenda: ta edycja Festiwalu Szekspirowskiego będzie przebiegać na pograniczu sztuki, tańca i wirtualnej rzeczywistości We wtorek Kościół katolicki wspomina św. Joachima i św. Annę, dziadków Pana Jezusa W sierpniu z Warszawy wyruszy siedem pielgrzymek na Jasną Górę Żeby to miejsce żyło - prof. Limon o Teatrze Szekspirowskim, niepublikowany wywiad sprzed 2 lat Wiceszef MKiDN: Ukraińcy otworzyli się na rozmowy nt. poszukiwań i ekshumacji polskich ofiar rzezi wołyńskiej Newsletter Oświadczam, że wyrażam zgodę oraz upoważniam Muzeum Historii Polski, ul. Mokotowska 33/35, W-wa (dalej MHP) jako Administratora danych osobowych oraz wszelkie podmioty działające na rzecz lub zlecenie MHP do przetwarzania moich danych osob. (e-mail) w zakresie i celach niezbędnych do otrzymywania newslettera od dnia wyrażenia tej zgody do jej odwołania. Jestem świadomy/a, że mam prawo w dowolnym momencie odwołać zgodę oraz że odwołanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody udzielonej przed jej wycofaniem. Jestem też świadomy/a, że przysługuje mi prawo dostępu do moich danych, do ich sprostowania, do ograniczenia przetwarzania, do przenoszenia danych, do sprzeciwu wobec przetwarzania. COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
n/n. 234–300 poległych. Położenie na mapie Włoch. miejsce bitwy. 44°29′38″N 11°20′34″E. / 44,493889 11,342778. Multimedia w Wikimedia Commons. Bitwa o Bolonię ( operacja Buckland) – jedna z ostatnich bitew stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim w 1945 roku.
Wydarzenie, które przeszło do historii jako bitwa nad Niszem, zajmuje wyjątkowe miejsce w historii zarówno drugiej wojny światowej, jak i zimnej wojny. W okresie, w którym niegdysiejsza potęga Trzeciej Rzeszy nieodwracalnie chyliła się ku upadkowi, zrządzenie losu i ludzki błąd sprawiły, że amerykańskie lotnictwo zaatakowało oddziały Armii Czerwonej. Rozgorzała niewielka, ale krwawa bitwa pomiędzy sojusznikami – bitwa zwiastująca napięcie, w którym Europa miała żyć przez ponad czterdzieści kolejnych lat. 82. Grupa Myśliwska Historia 82. Grupy Myśliwskiej sięga lutego 1942 roku. Powołano ją do życia na Harding Field w Luizjanie jako grupę pościgową złożoną z trzech eskadr pościgowych (95., 96. i 97.) i niemal od razu podjęto decyzję o przeszkoleniu jej pilotów na dwusilnikowych myśliwcach Lockheed P-38 Lightning. W maju 1942 roku 82. Grupa – już Myśliwska, bo w tym właśnie czasie USAAF zmienił klasyfikację jednostek – trafiła w okolice Los Angeles, ale już we wrześniu przyszedł rozkaz przebazowania na wschodnie wybrzeże i przygotowania się do drogi przez Atlantyk. Personel grupy trafił do Szkocji na pokładzie liniowca Queen Mary 3 października 1942 roku. Pod koniec grudnia 82. Grupa była już w Afryce Północnej i wkrótce zaczęła odnosić sukcesy w walkach z nieprzyjacielskimi myśliwcami. Po zakończeniu walk w Afryce grupa wzięła udział w inwazji na Sycylię, a we wrześniu 1943 roku – w lądowaniach pod Salerno w ramach operacji „Avalanche”. 11 stycznia 1944 roku 82. Grupa trafiła do swojej ostatniej bazy w toku drugiej wojny światowej – Vincenzo pod Foggią, w południowo-wschodnich Włoszech. Stamtąd wykonywała głównie loty na eskortę wypraw bombowych zmierzających nad Rumunię, Bułgarię i Jugosławię. Z biegiem miesięcy grupę coraz częściej przydzielano do atakowania celów naziemnych. Od sierpnia wysyłano ją także na pomoc Armii Czerwonej na Bałkanach i na Węgrzech oraz partyzantom w Jugosławii. Niedługo potem na czele 82. Grupy stanął doświadczony trzydziestodwuletni pułkownik Clarence T. „Curly” Edwinson, w młodości pierwszorzędny futbolista na szczeblu uczelnianym. W 1936 roku Edwinson uzyskał uprawnienia pilota. Po wybuchu drugiej wojny światowej trafił do Wielkiej Brytanii, gdzie był obserwatorem analizującym zmagania RAF-u z Luftwaffe. Po ataku na Pearl Harbor wrócił do Stanów, w pewnym momencie trafił nawet na Alaskę, ale później dostał przydział do Europy i w sierpniu 1944 roku został dowódcą 82. Grupy w składzie Piętnastej Armii Powietrznej. Przed opisywanymi tu wydarzeniami odbył dwadzieścia sześć lotów bojowych na czele 82. Grupy. Bitwa nad Niszem W pierwszych dniach listopada 1944 roku Armia Czerwona walczyła w okolicach miasta Nisz w południowo-wschodniej Jugosławii (dziś w południowej Serbii), około pięćdziesięciu kilometrów od granicy z Bułgarią, i kierowała się na Paraćin, tak aby zbliżyć się do Belgradu. Rosjanie chętnie korzystali z amerykańskiego wsparcia lotniczego. 82. Grupa wykonała pierwszy lot w tym charakterze 6 listopada. Skutek był tak dobry, że Rosjanie zażyczyli sobie powtórki nazajutrz, i to na większą skalę. Amerykanie delegowali wobec tego dwie grupy: 82. i 1., łącznie 124 Lightningi, które ruszyły nad Jugosławię eskadra za eskadrą. Edwinson prowadził dwie eskadry. Krótko przed godziną w pobliżu Nisza jego lotnicy ruszyli do ataku na pociągi, a następnie kolumnę ciężarówek jadącą przez dolinę. Tam odezwała się obrona przeciwlotnicza, ale Lightningi bez problemu wgryzły się w obrane cele. Wtem piloci, którzy pozostali wyżej, aby zapewnić kolegom osłonę, zameldowali o jednosilnikowych myśliwcach startujących z lotniska w Niszu. Amerykanie zrezygnowali z ostrzeliwania celów naziemnych i ruszyli w górę, aby przyjąć bój w powietrzu z – jak sądzili – niemieckimi Messerschmittami Bf 109. Jeden z „Niemców” szybko i najwyraźniej z dużą wprawą wsiadł na ogon P-38L (numer 44-24035) Phila Brewera. Na pomoc ruszył mu porucznik Kenneth Katschke, ale było już za późno. Maszyna runęła na ziemię, grzebiąc Brewera w spalonym wraku. Katschke mógł jedynie pomścić kolegę. Odmierzył poprawkę, wcisnął spust i „Messerschmitt” spadł korkociągiem na ziemię. Dzięki temu Katschke mógł się przyjrzeć jego oznaczeniom. Zamiast czarnych krzyży na płacie lśniły czerwone gwiazdy. Amerykanie walczyli z sowieckimi Jakami-3 należącymi do 659. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Jak-3 W amerykańskich radiach rozbrzmiało ostrzeżenie. Zaraz potem rozległy się kolejne. Piloci Lightningów nie mieli już wątpliwości, z kim walczą. Rosjanie też zaczęli się orientować, co zaszło. Niektórzy piloci po obu stronach zaczęli przechylać samoloty ze skrzydła na skrzydło, co znaczy: „nie strzelać” (a także dawało innym lotnikom sposobność, aby lepiej się przyjrzeć oznaczeniom na skrzydłach), ale część Rosjan wciąż zachowywała się agresywnie. Jeden Jak wziął na cel samego Edwinsona, ale odleciał, ciągnąc za sobą smugę dymu, kiedy dostał się pod ostrzał innego Lightninga. Porucznik Sid Coulson na P-38J (numer 43-28662) nie miał tyle szczęścia. Jego myśliwiec, poszarpany celną serią, runął na ziemię z pilotem wciąż w kabinie. Wreszcie Edwinson zbliżył się do prowadzącego formacji sowieckiej, 21-letniego asa (czterdzieści sześć zwycięstw do końca wojny) kapitana Aleksandra Kołdunowa. Obaj pomachali skrzydłami. Udało się zażegnać chaos, bitwa nad Niszem dobiegła końca. Według większości źródeł Amerykanie stracili trzy Lightningi. Oprócz dwóch, które padły ofiarą Jaków, jednego strąciła obrona przeciwlotnicza; był to P-38L (numer 44-24392) Charlesa Kinga, który lądował awaryjnie z dwoma płonącymi silnikami opodal miasta Sjenica. Z kolei Rosjanie stracili w powietrzu trzy lub cztery Jaki-3 (i dwóch zabitych pilotów). Amerykanie jeszcze nie wiedzieli, że w prawdziwe tarapaty dyplomatyczne wpakowali się, atakując ciężarówki. Zbrodnia i kara Po powrocie do Vincenzo zaczęło się gorączkowe ustalenie przyczyn. Wkrótce wyszło na jaw, że wszystko zaczęło się od błędu w nawigacji. Lightningi, owszem, miały poszukać celów w pewnej dolinie opodal Nisza. Problem w tym, że dolina, którą wskazano lotnikom podczas odprawy, leżała w odległości kilkudziesięciu kilometrów od tej, w której zaatakowali ciężarówki. Aleksandr Kołdunow Na ziemi Rosjanie stracili około dwudziestu pojazdów, ale co ważniejsze, wśród około trzydziestu ofiar śmiertelnych znalazł się generał Grigorij Pietrowicz Kotow, dowódca 6. Gwardyjskiego Korpusu Strzelców. Kotow ostatnio wykazał się talentem dowódczym podczas operacji jasko-kiszyniowskiej, uchodził za oficera zarówno utalentowanego, jak i dobrze ustosunkowanego politycznie. Łatwo zgadnąć, że wybuchł skandal na linii Moskwa–Waszyngton, trzymano go jednak za kulisami, aby nie dawać propagandystom Trzeciej Rzeszy kolejnej okazji do prorokowania rozłamu koalicji antyniemieckiej. Mimo wszystko Rosjanie domagali się rozstrzelania oficera odpowiedzialnego za pomyłkę, co nie wchodziło w grę, kiedy wina pułkownika była bezdyskusyjnie nieumyślna. W toku dochodzenia jako podstawową przyczynę zdarzenia wskazano błędne odczytanie mapy i błędne rozpoznanie punktów orientacyjnych. Poza tym Amerykanie po prostu nie spodziewali się, że Armia Czerwona będzie już tak blisko Belgradu. Aby ułagodzić gniew niewygodnego sojusznika, Edwinsona odwołano ze służby na froncie i przeniesiono do Stanów Zjednoczonych, poza tym jednak bitwa nad Niszem nie wpłynęła negatywnie na jego karierę. Nie wiadomo niestety, czy Sowieci przeprowadzili jakiekolwiek dochodzenie. Krążyły pogłoski, że rozstrzelano pilotów Jaków, którzy strącili amerykańskie samoloty, ale tę wersję wydarzeń należy zaliczyć do bajek. W ostatecznym rozrachunku bitwa nad Niszem to skutek pomyłki po obu stronach barykady. Amerykanie sądzili, że walczą z Niemcami, Rosjanie – również. Lightningi wzięto z pewnością za rozpoznawcze Focke-Wulfy Fw 189, również dwusilnikowe maszyny w układzie dwubelkowym. Starzy znajomi Kilka lat później historia dopisała nietypowy epilog stosunków edwinsonowsko-sowieckich. Kiedy w 1948 roku Sowieci zaczęli blokować dostęp do Berlina, generał Lucius D. Clay zwrócił się do generała broni Curtisa LeMaya z prośbą o zaopatrywanie miasta drogą lotniczą, głównie w węgiel. LeMay czym prędzej zaczął organizować dostawy, ale obawiał się, że Sowieci będą próbowali zestrzeliwać transportowe C-47. Postanowił więc zapewnić im osłonę lotniczą. W tym celu zwrócił się do dowódcy 27. Grupy Myśliwskiej – niejakiego pułkownika Edwinsona. Curly Edwinson w latach 50. Na szczęście Moskwa uznała, że nie warto wszczynać wojny w tym momencie. Tak zwany mały most powietrzny działał bez przeszkód i stał się dobrym przetarciem przed organizacją „dużego” mostu w drugiej połowie czerwca. Sowieckie myśliwce wprawdzie naprzykrzały się amerykańskim samolotom transportowym, ale nie dochodziło do jawnych ataków, toteż Thunderboltów Edwinsona nie poderwano do walki. Ostatecznie Edwinson przeszedł w stan spoczynku w 1961 roku w stopniu generała brygady. Ostatni etap kariery spędził w Dowództwie Kontynentalnej Obrony Powietrznej (CONAD). Zmarł dwadzieścia cztery lata później. Aleksandr Kołdunow, który był wówczas dowódcą 866. Pułku i miał jedynie tymczasowy przydział do 659. Pułku, wspiął się jeszcze wyżej, na dobrą sprawę w tej samej profesji co Edwinson – w latach 70. dosłużył się stanowiska naczelnego dowódcy Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Kraju i stopnia głównego marszałka lotnictwa. Zasiadał też w Komitecie Centralnym KPZR w ostatnich latach jej istnienia. Zobacz też: Messerschmitty z Rafwaffe. Tajna broń Churchilla Bibliografia Steve Blake, P-38 Lightning Aces of the 82nd Fighter Group, Osprey 2012. Aleksander A. Maslov, Fallen Soviet Generals: Soviet General Officers Killed in Battle, 1941-1945, Routledge, 2016. Barrett Tillman, Forgotten Fifteenth: The Daring Airmen Who Crippled Hitler’s War Machine, Regnery History, 2014. Barrett Tillman, LeMay: A Biography, St. Martin’s Press, 2015. Honor Roll 82nd Fighter Group 1942- Sep 45, dostęp: 30 czerwca 2019. United States Army Air Forces
Ira Hayes. Ira Hamilton Hayes (ur. 12 stycznia 1923 w Sacaton w stanie Arizona, zm. 24 stycznia 1955 w Bapchule w stanie Arizona) [1] – amerykański żołnierz United States Marine Corps, pochodzący z plemienia Indian Pima, bohater II wojny światowej. Jeden z sześciu żołnierzy uwiecznionych 23 lutego 1945 przez fotografa Joego Rosenthala
Wojna światowa II 1939–1945 – konflikt między grupą demokratycznych państw Europy Zachodniej, do których później przyłączyły się USA i ZSRR, występujące w obronie własnych pozycji w Europie i na świecie, a państwami faszystowskimi (oraz ich sojusznikami), zmierzającymi do zdobycia hegemonii w świecie; konflikt w warunkach wielkiego skoku naukowo-technicznego, który doprowadził do rozwarstwienia sił zbrojnych na nowoczesne armie (głównie niemiecka) wyposażone w najnowsze typy uzbrojenia i tradycyjne armie przede wszystkim państw średnich i małych. W okresie narastania konfliktu wojennego wystąpiły sprzeczności społeczne, które znalazły wyraz w ukształtowaniu się ruchów faszystowskich, odwołujących się do wzorów niemieckich lub włoskich, oraz ruchu komunistycznego podporządkowanego ZSRR. Wybuch wojny światowej poprzedziły wojny lokalne: wojna domowa w Hiszpanii 1936–39 (zakończyła się zwycięstwem frankistów wspieranych przez Włochy i Niemcy) oraz trwająca od 1937 wojna chińsko-japońska, która z czasem stała się częścią konfliktu światowego (pod okupacją japońską znalazła się wschodnia, nadbrzeżna część Chin, pozostałą część kontrolował Kuomintang, wspierany przez ZSRR i państwa zachodnie); doszło też do — przerwanego przez wybuch wojny w Europie — lokalnego konfliktu sowiecko-japońskiego na pograniczu Mandżurii (marionetkowe cesarstwo pod protektoratem Japonii) i Mongolii (marionetkowa republika pod protektoratem ZSRR). Początek wojny. Niemcy, po włączeniu wiosną 1938 Austrii do III Rzeszy (Anschluss), jesienią 1938 na konferencji w Monachium uzyskali zgodę na anektowanie części Czech i Moraw (III 1939 zajęli całe terytorium Czech i Moraw, jednocześnie powstało Państwo Słowackie); wystąpili wobec Polski z żądaniami dotyczącymi Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza; odrzucenie tych żądań przez rząd polski, jednoczesne potwierdzenie sojuszu francusko-polskiego i wzajemne gwarancje polsko-brytyjskie (porozumienie polsko-francusko-brytyjskie miało charakter polityczny, a nie wojskowy) spowodowały, że 31 III A. Hitler postanowił rozpocząć bezpośrednie przygotowania do wojny z Polską; VIII 1939 zawarł porozumienie z J. Stalinem (pakt Ribbentropp–Mołotow), w którym obaj dyktatorzy dokonali podziału strefy wpływów w środkowowschodniej Europie. Niemiecki plan wojny przewidywał uderzenie na Polskę z jednoczesną osłoną na zachodzie; plan polski zakładał obronę na pograniczu, później odwrót na linię ostatecznego oporu; plan francuski — rozwinięcie obrony na granicy północno-wschodniej i wschodniej, później przegrupowanie między rzekami Ren i Mozelę oraz podjęcie ograniczonej akcji zaczepnej; plan sowiecki — osiągnięcie linii Wisły. 1 IX 1939 Niemcy zaatakowały Polskę (kampania wrześniowa 1939), 3 IX w stanie wojny z nimi znalazły się Wielka Brytania i Francja — konflikt z lokalnego przekształcił się w światowy. Na froncie polskim Niemcy mieli przewagę liczebną i materiałową, z wyprzedzeniem dokonali mobilizacji i siłami pancerno-motorowymi, wspieranymi przez lotnictwo, w ciągu kilku dni przełamali opór wojsk polskich w bitwie granicznej, 8 IX doszli do środkowej Wisły i do Warszawy; polski zwrot zaczepny doprowadził do bitwy nad Bzurą, która odciążyła stolicę; nim bitwa dobiegła końca, 17 IX od wschodu uderzyła Armia Czerwona, zmierzając ku Wiśle (po umowie moskiewskiej z 28 IX cofnęła się na linię rzeki Bug); władze RP opuściły kraj. Pod koniec września opór polski wygasł, 28 IX skapitulowała Warszawa, 2–5 X pod Kockiem rozegrała się ostatnia bitwa kampanii wrześniowej. Na froncie zachodnim 10 IX Francuzi podjęli lokalne akcje zaczepne w rejonie Saary, ale przerwali je po kilku dniach; później na froncie zachodnim panowała cisza (drôle de guerre). Niemcy planowali podjęcie ofensywy na zachodzie jeszcze 1939, ale ostatecznie odłożyli ją na termin późniejszy. Na morzu działania rozpoczęły się 3 IX i przyniosły powodzenie niemieckiej broni podwodnej. Na Wschodzie X 1939 zgodnie z umowami sowiecko-niemieckimi ZSRR utworzył bazy wojskowe na Litwie, Łotwie i w Estonii i wystąpił z ultimatum wobec Finlandii; po odrzuceniu żądań przez rząd fiński 30 XI wojska sowieckie przekroczyły granicę fińską (wojna sowiecko-fińska 1939–40), utknęły na Przesmyku Karelskim (Mannerheima linia) i w Karelii; w Laponii okupowały rejon Petsamo. W Chinach Japończycy 17 IX uderzyli na miasto Changsha, 2 X Chińczycy przeszli do przeciwnatarcia. W 1939 na zajętych terytoriach przez Niemcy i ZSRR, poczynając od Czechosłowacji (Protektorat Czech i Moraw) i Polski wprowadzono administrację okupacyjną stosującą terror: eksterminacje, areszty i deportacje, które dotknęły setki tys. ludzi (deportacja, Katyń). Jednocześnie zaczęły powstawać zalążki ruchu oporu i konspiracji, a także rządy na uchodźstwie (rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie). Działania 1940. W Skandynawii w lutym wojna sowiecko-fińska weszła w stadium krytyczne; ZSRR skierował na front blisko 1 mln żołnierzy; obrona fińska na Przesmyku Karelskim została przełamana; Francja i Wielka Brytania wspierały władze fińskie, planowały wysłanie do Finlandii korpusu ekspedycyjnego (z udziałem polskiej Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich); nim do tego doszło, 12 III w Moskwie został podpisany sowiecko-fiński traktat pokojowy; Finlandia utraciła Przesmyk Karelski i część Karelii, ale zachowała niepodległość. Niemcy zaplanowali szerszą akcję na północy — 9 IV ich wojska zajęły Danię (która nie stawiła oporu) i wylądowały w głównych portach Norwegii; zaskoczeni Norwegowie stawili nieskoordynowany opór, a nieliczne posiłki brytyjskie i francuskie nie zmieniły sytuacji i zostały ewakuowane; 30 IV podpisano kapitulację armii norweskiej w południowej części kraju; dłużej trwały walki w północnej części Norwegii, wokół Narwiku, 9 IV opanowanego przez Niemców; Norwegów wsparł brytyjsko-francusko-polski korpus posiłkowy. Francuzi i Norwegowie odbili Narwik, 29 V Polacy — Ankenes; 10 VI wojska norweskie skapitulowały; alianci wycofali się. Na froncie zachodnim 10 V armia niemiecka uderzyła na Holandię i Belgię; 14 V holenderskie siły zbrojne skapitulowały; siły lewego skrzydła wojsk sprzymierzonych weszły w tym czasie do Belgii, ale niemieckie zgrupowanie pancerno-motorowe, nacierające przez Ardeny, 14–15 V sforsowało środkową Mozę, 19 V osiągnęło brzeg cieśniny La Manche, odcinając główne siły sprzymierzonych we Flandrii; 28 V skapitulowała armia belgijska, do 6 VI wojska brytyjskie i część armii francuskiej ewakuowały się z Dunkierki do Wielkiej Brytanii. Francuzi odtworzyli front na linii rzek Somma i Aisne, ale przeważające siły niemieckie 5 VI wznowiły natarcie, przełamały front i przeszły do pościgu; 10 VI Włochy wypowiedziały wojnę Francji, 14 VI Niemcy wkroczyli do Paryża; 25 VI weszło w życie zawieszenie broni; Niemcy rozpoczęli okupację północnej i zachodniej części Francji i narzucili jej ograniczenia wojskowe, w części nieokupowanej utworzono tzw. Wolną Francję (État français) z rządem w Vichy; działania wojenne na lądzie ustały, nasiliły się walki w powietrzu i na morzu. Niemcy przygotowywali desant na Wielką Brytanię, dążąc do uzyskania panowania w powietrzu (bitwa o Wielką Brytanię). Na Oceanie Atlantyckim w 1. połowie 1940 niemiecka marynarka wojenna i lotnictwo nie osiągnęły większych sukcesów, po zdobyciu baz w Norwegii i Francji skuteczność działań niemieckich przeciwko liniom zaopatrzeniowym aliantów wzrosła. Na Morzu Śródziemnym działania morskie przez blisko 3 lata stanowiły główną część operacji wojennych na tym obszarze, zwłaszcza na liniach komunikacyjnych — włoskich (Włochy–Libia, później Włochy–Półwysep Bałkański) i brytyjskich (Gibraltar–Egipt, później Egipt–Grecja, zaopatrywanie Malty); działania sił nawodnych doprowadziły do starć koło przylądków Teulada i Spartivento (Sardynia); brytyjskie lotnictwo pokładowe zaatakowało bazę włoskiej floty w Tarencie i wyeliminowało z działań większość floty liniowej, ale nie ograniczyło przewozów morskich przeciwnika. W Afryce Północnej włoska 10. armia IX 1940 dotarła z Libii do Sidi Barrani w Egipcie i została zatrzymana, 9 XII wojska brytyjskie rozpoczęły ofensywę, w ciągu kilku dni rozbiły większość sił 10. armii, wkroczyły do Cyrenajki, obległy Bardiję. Na Półwyspie Bałkańskim 28 X Włosi uderzyli na Grecję, licząc na szybkie zwycięstwo; Grecy powstrzymali przeciwnika, 14 XI przeszli do ofensywy i wyparłszy nieprzyjaciela z własnego terytorium wkroczyli do Albanii. W Afryce Wschodniej w Etiopii Włosi zajęli tereny na pograniczu z Sudanem (Kassalę) i Kenią (Moyale), w sierpniu obsadzili też Somali Brytyjskie (Berbera). W Europie Wschodniej rząd sowiecki wykorzystał zaangażowanie Niemiec na zachodzie i latem inkorporował Litwę, Łotwę i Estonię, przekształcając je w republiki związkowe ZSRR, od Rumunii uzyskał Besarabię i północną Bukowinę, sięgając wpływami na Półwysep Bałkański. Niemcy z Włochami i Japonią utworzyli Pakt Trzech (27 IX), do którego dołączyły Słowacja, Węgry i Rumunia. Obie strony (sowiecka i niemiecka) rozpoczęły przygotowania do zbrojnego rozstrzygnięcia, którego głównym obszarem miały być okupowane ziemie polskie. W Chinach wojska Kuomintangu odbiły Nanning (12 III), otwierając połączenie lądowe z Indochinami; na froncie centralnym wojska japońskie opanowały Yichang i rozpoczęły bombardowania Chongqing; w grudniu Japończycy podjęli kolejną próbę opanowania linii kolejowej Hangzhou–Kanton. Po klęsce Francji 22 IX uzyskali prawo założenia baz w Kochinchinie. W 1940 państwa Osi opanowały niemal całą zachodnią i północną Europę; Wielka Brytania utrzymała się na wyspach i w strefie śródziemnomorskiej, gdzie działania wojenne ponownie przeniosły się na teren Europy; w krajach okupowanych przez III Rzeszę i ZSRR zaczął organizować się ruch oporu; nastąpiło zbliżenie Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Działania 1941. W strefie Morza Śródziemnego w Afryce Północnej wojska brytyjskie w początkach roku kontynuowały natarcie, zdobyły Bardiję, Tobruk i Bengazi, niszcząc całkowicie włoską 10. armię i zajmując całą Cyrenajkę; Niemcy skierowali w rejon walk lotnictwo i wojska lądowe (Korpus Afrykański). Półwysep Bałkański. Na froncie albańskim ofensywa grecka utknęła w górach. Niemcy, przygotowując się do interwencji w Grecji, w styczniu skierowali wojska do Rumunii i 2 III wkroczyli do Bułgarii; Brytyjczycy, osłabiając swe siły w Afryce Północnej, wysłali do Grecji korpus ekspedycyjny; 6 IV wojska niemieckie, wspierane przez jednostki włoskie, a później węgierskie, uderzyły na Jugosławię i Grecję; armia jugosłowiańska rozpadła się bez udziału w znaczniejszych walkach, grecka broniła się dłużej; 20 V–1 VI Niemcy za pomocą desantu powietrznego opanowali Kretę. W Afryce Północnej na Pustyni Libijskiej w marcu i kwietniu wojska niemiecko-włoskie pokonały Brytyjczyków, odbiły Cyrenajkę (oprócz Tobruku obronionego przez Australijczyków, których od sierpnia zastępowała polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich); 19 XI brytyjska 8. armia, uprzedzając przeciwnika, przeszła do natarcia, odblokowała Tobruk i ponownie zajęła Cyrenajkę. W Afryce Wschodniej wojska brytyjskie rozbiły armię włoską i zajęły ten obszar. Na Bliskim Wschodzie Brytyjczycy opanowali Irak, następnie Syrię. W sierpniu (po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej) wojska brytyjskie i sowieckie rozpoczęły okupację Iranu, co pozwoliło na otwarcie bezpośredniego połączenia lądowego między ZSRR a obszarami kontrolowanymi przez Wielką Brytanię. W Europie Wschodniej na wiosnę Niemcy i sojusznicy (Rumunia i Finlandia) rozpoczęli przegrupowanie wojsk w celu uderzenia na ZSRR; uderzenie wojsk Osi 22 VI 1941 zaskoczyło stronę sowiecką kierunkiem natarć oraz mechanizmem prowadzenia działań (we współczesnej historiografii istnieje również pogląd, iż atak ten wyprzedził stronę sowiecką przygotowującą napaść na III Rzeszę); latem zostały rozbite wojska pierwszego sowieckiego rzutu strategicznego, a jesienią — drugiego, dopiero trzeci powstrzymał Niemców pod Leningradem, Moskwą i u wrót Kaukazu (Rostów); 5–6 XII rozpoczęło się sowieckie przeciwnatarcie pod Moskwą (Moskwa — Bitwa pod Moskwą), które zmusiło wojska niemieckie do odwrotu o 300–400 km i obrony na całym froncie wschodnim. Finowie odbili Przesmyk Karelski po dawną granicę sowiecko-fińską oraz obsadzili Karelię po rzekę Swir i jezioro Onega. W Laponii wojska niemieckie podjęły próbę opanowania Murmańska, utknęły jednak nad rzeką Stara Lica; na obszarze od Morza Czarnego do Morza Barentsa ukształtował się front liniowy, który związał większość niemieckich sił lądowych. Na Oceanie Atlantyckim nasilała się wielka bitwa o komunikację (bitwa o Atlantyk); Brytyjczycy doskonalili system konwojów, uzyskali pomoc amerykańską (VIII 1941 podpisali deklarację współpracy, Kartę Atlantycką); Niemcy zatopili 432 statki (ponad 2 mln BRT), tracąc 35 okrętów podwodnych. Latem przez Morze Barentsa ruszyły pierwsze konwoje sprzymierzonych zmierzające do sowieckich portów północnych (murmańskie konwoje). W wojnie powietrznej w pierwszych miesiącach 1941 lotnictwo niemieckie kontynuowało bombardowanie obiektów na Wysp Brytyjskich, później jego aktywność osłabła; lotnictwo brytyjskie stopniowo nasilało naloty na Niemcy i cele w krajach okupowanych. Na obszarach okupowanych trwało formowanie się konspiracji, rozpoczęto działania partyzanckie; po rozpoczęciu wojny sowiecko-niemieckiej ruch komunistyczny w państwach okupowanych i zależnych od III Rzeszy na polecenie Międzynarodówki Komunistycznej podjął działalność konspiracyjną (w największej skali w Jugosławii, gdzie walka partyzancka była również elementem wojny domowej, oraz na okupowanych obszarach ZSRR). W Chinach Japończycy kontynuowali akcję blokowania wybrzeży, opanowali wiele miast nadmorskie, głównie w południowej części Chin, przygotowywali uderzenie na południową część kontynentu; we wrześniu Chińczycy zwyciężyli w bitwie pod Changsha; uderzenie Japonii na Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię spowodowało, iż tzw. incydent chiński stał się częścią działań II wojny światowej; 20 X władze Japonii zatwierdziły ostateczny plan wojny ze Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią i Holandią (przewidywał eliminowanie amerykańskiej floty, opanowanie stref mórz Azji Południowo-Wschodniej — Filipin, Holenderskich Indii Wschodnich, Nowej Gwinei, Wysp Salomona, Półwyspu Malajskiego, a później Birmy, z pozostawieniem części armii lądowej w Chinach, oraz silnej osłony w Mandżurii). Utworzenie nowych frontów dalekowschodnich zapoczątkował japoński atak 7–8 XII na bazę floty amerykańskiej w Pearl Harbor; następnie Japończycy opanowali Hongkong, na Malajach wysadzili desant, który rozpoczął natarcie na Singapur, z Indochin wkroczyli do Syjamu (przyłączył się do Japonii), następnie uderzyli na południową Birmę; desant japoński wylądował na wyspie Luzon (Filipiny). Przystąpienie do wojny ZSRR i Stanów Zjednoczonych z jednej strony i Japonii z drugiej przekształciło działania wojenne w wojnę powszechną, konflikt globalny między 2 blokami mocarstw, z udziałem większości państw świata, angażujący niemal całość zasobów światowych (ich wykorzystanie 1944 osiągnęło poziom maksymalny). Działania 1942. Konflikt wojenny był już w pełni wojną wielofrontową i wielopłaszczyznową; w Europie miała ona charakter głównie lądowej z nasilającą się wojną powietrzną; na Oceanie Spokojnym — przede wszystkim powietrzno-morskiej; w Chinach i Birmie — lądowej. W Europie Wschodniej na początku roku Armia Czerwona kontynuowała kontrofensywę i na niektórych odcinkach frontu zmusiła Niemców do odwrotu (Ukraina); latem armia niemiecka, po uprzednim opanowaniu Sewastopola, przeszła do ofensywy na południowym odcinku frontu i nacierając na Kaukaz rozbiła sowieckie lewe skrzydło, ale w sierpniu–wrześniu utknęła w Stalingradzie i na zachodniej części pasma kaukaskiego; 19 XI rozpoczęła się sowiecka kontrofensywa pod Stalingradem, 23 XI wojska sowieckie okrążyły niemieckie zgrupowanie (stalingradzka bitwa); na środkowym odcinku frontu uderzenia sowieckie związały znaczne siły niemieckie. W Europie 9–10 X wojska niemieckie obsadziły okupowaną część Francji, a oddziały włoskie — Korsykę. W powietrzu rozpoczęła się ofensywa bombowa na Niemcy, początkowo prowadzona przez lotnictwo brytyjskie (w tym Polskie Siły Powietrzne), od sierpnia również amerykańskie. W Afryce Północnej na Pustynii Libijskiej wojska niemiecko-włoskiej na początku roku (21 I–7 II) odrzuciły brytyjską 8. armię na linię Al-Mechila, 27 V przeszły do ofensywy, pobiły Brytyjczyków w Cyrenajce, podczas pościgu zdobyły Tobruk (21 VII) i doszły do Al- Alamajn, 23 X–4 XI brytyjska 8. armia rozbiła wojska niemiecko-włoska i przeszła do kontrataku, do końca roku opanowując po raz trzeci Cyrenajkę. W listopadzie w portach Maroka i Algierii wylądowały wojska amerykańskie oraz brytyjskie, po zawarciu porozumienia z miejscową administracją francuską ruszyły ku Tunisowi, gdzie wylądował desant niemiecko-włoski; pod koniec roku w zachodniej Tunezji ukształtował się protektorat francuski. Na Oceanie Atlantyckim po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny Niemcy poszerzyli strefę działań floty podwodnej do wybrzeży amerykańskich, co w połączeniu ze wzrostem liczby okrętów podwodnych spowodowało zwiększenie liczby zatopionych statków sprzymierzonych (lepiej osłaniane transporty z wojskiem z reguły docierały w całości). Na Dalekim Wschodzie Japończycy opanowali Malaje (15 II skapitulował Singapur), następnie Birmę, mimo wsparcia Brytyjczyków przez Chińczyków; na Filipinach Japończycy 2 I zajęli Manilę, następnie zmusili do kapitulacji armię filipińsko-amerykańską broniącą się na półwyspie Bataan (9 IV); w styczniu desant japoński wylądował na Borneo, po wygraniu bitwy na Morzu Jawajskim (24 II) — na Jawie. Na wiosnę 1942 pod japońską okupacją była cała strefa mórz Azji Południowo-Wschodniej; Australia i Indie były zagrożone, a Chiny odcięte od połączeń z państwami zachodnimi; ofensywa japońska w kierunku południowo-wschodnim została jednak zatrzymana, 7–8 V stoczono nierozstrzygniętą bitwę morską na Morzu Koralowym, 3–5 VI klęska floty japońskiej w bitwie koło atolu Midway spowodowała przełom w wojnie na Oceanie Spokojnym; po wylądowaniu 10 VII desantu amerykańskiego na wyspie Guadalcanal (Wyspy Salomona) stoczono kilka bitew powietrzno-morskich; na Nowej Gwinei we wrześniu Australijczycy powstrzymali marsz japoński na Port Moresby i wraz z Amerykanami rozpoczęli natarcie na Buna. Na początku 1942 największe sukcesy militarne odnosiła Japonia, w lecie — Niemcy; jesienią zaczęła zarysowywać się przewaga przeciwników Osi. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania ściśle współdziałały, poszukiwano porozumienia z ZSRR. Działania 1943. Nastąpiło wzmocnienie ofensywy państw sprzymierzonych na państwa Osi w Europie; na lądzie (od wschodu i południa), w powietrzu (od zachodu); wzmagał się ruch oporu, zwłaszcza w państwach okupowanych; na Oceanie Spokojnym nasiliły się powietrzno-morskie działania amerykańskich sił zbrojnych; narastał wysiłek zaplecza walczących mocarstw (wzrost produkcji wojennej, szczególnie w państwach sprzymierzonych). Na froncie wschodnim pierwsze miesiące 1943 przyniosły kontynuację ofensywy sowieckiej na południowym odcinku frontu oraz likwidację zgrupowania niemieckiego otoczonego w Stalingradzie (2 II); pod koniec lutego wojska sowieckie zbliżyły się do dolnego biegu Dniepru; przeciwnatarcie Niemców pod Charkowem ustabilizowało front; Armia Czerwona utrzymała tereny w rejonie Kurska, wojska niemieckie zaś (po wycofaniu się z północnego Kaukazu) — przyczółek na Półwyspie Tamańskim; pod Moskwą Niemcy wycofali się spod Rżewa i Domiańska, Rosjanie przebili lądowe połączenia do okrążonego Leningradu; obie strony rozpoczęły przygotowania do kampanii letniej, 5 VII Niemcy przeszli do natarcia uderzając koncentrycznie na Kursk, stoczono wielką bitwę, której decydującym punktem była największa bitwa pancerna wojny pod Prochorowką, później Armia Czerwona wyszła nad Dolny Dniepr, po jego sforsowaniu (6 XI) zajęła Kijów i odcięła Krym od obszarów okupowanych jeszcze przez Niemców. Na centralnym odcinku frontu wojska sowieckie opanowały Smoleńsk. W Afryce Północnej wojska brytyjskiej 8. armii w styczniu opanowały Trypolitanię i zepchnęły wojska niemiecko-włoskie na przyczółek tunezyjski (zlikwidowany w połowie maja), droga przez Morze Śródziemne została otwarta dla żeglugi sprzymierzonych. We Włoszech 10 VII desant wojsk alianckich wylądował na Sycylii, do 17 VIII resztki wojsk niemiecko-włoskich broniących wyspy ewakuowały się na kontynent; 25 VII obalono rząd B. Mussoliniego, nowy rząd włoski 3 IX podpisał zawieszenie broni ze sprzymierzonymi, desant brytyjski wylądował w Kalabrii; 9 IX, jednocześnie z ogłoszeniem zawieszenia broni, rozpoczął się desant sprzymierzonych w zatoce Salerno. Niemcy odpowiedzieli rozbrojeniem większości oddziałów armii włoskiej we Włoszech i na Półwyspie Bałkańskim, opanowali Rzym (10 IX), po przegranej bitwie pod Salerno, powstrzymali sprzymierzonych na linii zimowej pod Monte Cassino. Na Oceanie Atlantyckim w pierwszej połowie roku nastąpił przełom w bitwie o opanowanie tego obszaru; w marcu Niemcy zatopili 92 statki (540 tys. BRT), w czerwcu tylko 8 (30 tys. BRT); jednocześnie w marcu stracili 15 okrętów podwodnych, w maju — 41; sprzymierzeni udoskonalili środki obrony konwojów, produkcja nowych statków znacznie przewyższała straty. W powietrzu wzrosła siła amerykańskiego lotnictwa strategicznego (stacjonującego w Wielkiej Brytanii); wspólnie z siłami brytyjskimi rozwinęło ono zespoloną ofensywę powietrzną na Niemcy — Brytyjczycy atakowali nocą, Amerykanie w ciągu dnia. Na Oceanie Spokojnym Amerykanie opanowali Wyspy Salomona, zajęli Wyspy Gilberta i wspólnie z Australijczykami opanowali wschodnią część Nowej Gwinei; obsadzili wyspy: Attu i Kiska w archipelagu Aleutów. Na Dalekim Wschodzie w Birmie, na pograniczu z Indiami i Chinami, trwały lokalne starcia; w Chinach nasilił się konflikt między Kuomintangiem a KP Chin; Japończycy podejmowali lokalne ataki, bez powodzenia na Changsha. Państwa sprzymierzone 1943 nawiązały ścisłe współdziałanie, 28 XI–1 XII w Teheranie odbyła się konferencja tzw. wielkiej trójki (W. Churchill, Roosevelt, J. Stalin; teherańska konferencja), która ustaliła plan działań militarnych 1944 (w tym otwarcie tzw. drugiego frontu), przyjęła ogólny zarys ładu powojennego, podział wpływów wielkich mocarstw (Polska podporządkowana ZSRR). Po stronie przeciwnej Oś rozpadła się; dowództwo niemieckie po klęskach na froncie wschodnim przyjęło koncepcję obrony przeciwko Armii Czerwonej i koncentracji sił do pobicia desantu sprzymierzonych na Zachodzie. Działania 1944. W Europie nastąpiło koncentryczne uderzenie wojsk sprzymierzonych na obszary opanowane przez Niemców, połączone z masowym wystąpieniem ruchu oporu i konspiracji. Na Dalekim Wschodzie, na Oceanie Spokojnym działania zaczepne prowadzili sprzymierzeni, w Chinach — Japonia; 1944 to szczytowy okres produkcji zbrojeniowej, szybkiego postępu naukowo-technicznego, początek kształtowania ładu powojennego opartego na nierówności. Na froncie wschodnim na początku roku wojska sowieckie rozbiły skrajne skrzydła armii niemieckiej, na północy odrzuciły przeciwnika spod Leningradu, na południu dotarły do Karpat i wyzwoliły Krym; w czerwcu–lipcu Armia Czerwona rozgromiła centrum wojsk niemieckich na Białorusi i na południe od rzeki Prypeć, na przełomie lipca i sierpnia wyszła nad środkową Wisłę; w stolicy Polski wybuchło powstanie (powstanie warszawskie 1944). W sierpniu wojska sowieckie rozbiły w Mołdawii siły niemiecko-rumuńskie i po przejściu Rumunii (23 VIII) na stronę sprzymierzonych rozpoczęły przez Siedmiogród natarcie na Wielką Nizinę Węgierską (później po sforsowaniu środkowego Dunaju okrążyły Budapeszt); także w sierpniu rozpoczęło się powstanie słowackie. Na Półwyspie Bałkańskim we wrześniu wojska sowieckie nie napotykając na opór wkroczyły do Bułgarii; po przewrocie wojskowym i przejściu Bułgarii na stronę sprzymierzonych, wraz z armią bułgarską uderzyły na Macedonię i Serbię; 20 X wojska sowieckie i jugosłowiańskie opanowały Belgrad; wojska niemieckie wycofały się z Grecji, Albanii i Czarnogóry. W Grecji wylądowały oddziały brytyjskie, rozpoczęła się walka z partyzantką komunistyczną. Pod koniec roku front przebiegał między rzeką Drawa i Morzem Adriatyckim; na jego zapleczu toczyły się walki domowe. W Europie Północnej 10 VI wojska sowieckie przeszły do natarcia na Przesmyku Karelskim, przełamały obronę fińską, 26 VI zajęły Wyborg; 19 IX podpisano sowiecko-fińskie zawieszenie broni, Finlandia wystąpiła przeciwko III Rzeszy, w Laponii rozpoczęły się walki fińsko-niemieckie, na wybrzeżach Morza Barentsa uderzyły wojska sowieckie; pod koniec roku Niemcy wycofali się do północnej Norwegii. We Włoszech alianci od stycznia bez powodzenia podejmowali ataki pod Monte Cassino, połączone z desantem pod Anzio; 11 V wojska sprzymierzonych (w tym Drugi Korpus Polski) przełamały obronę niemiecką, 4 VI weszły do Rzymu i w pościgu dotarły do Apeninu Toskańsko-Emiliańskiego. W Europie Zachodniej w pierwszej połowie roku obie strony przygotowały działania na wielką skalę; alianci — desant na północno-zachodnim wybrzeżu Francji, Niemcy — jego rozbicie na wybrzeżu; 6 VI wojska sprzymierzonych rozpoczęły operację desantową w Normandii i utworzyły przyczółek, następnie pobiły niemiecką armię; na przełomie lipca i sierpnia przełamały obronę niemiecką pod Avranches, okrążyły Niemców pod Falaise, następnie prowadziły pościg; 19 VIII wybuchło powstanie w Paryżu, rozbite wojska niemieckie wycofały się ku granicy Niemiec; 15 VIII wojska amerykańsko-francuskie wylądowały w Prowansji. Na początku września wojska sprzymierzonych wkroczyły do Belgii oraz dotarły do granic Lotaryngii i Alzacji; we wrześniu próba szybkiego wkroczenia do Niemiec przez Holandię (połączona operacja wojsk powietrznodesantowych i lądowych w Arnhem) zakończyła się niepowodzeniem; później prowadzono akcje na mniejszą skalę, 21 X Amerykanie zajęli Akwizgran, 29 X Polacy — Bredę, 23 XI Francuzi — Strasburg. Pod koniec roku Niemcy podjęli ostatnią próbę pokonania wojsk sprzymierzonych uderzając 16 XII w Ardenach, sprzymierzonym, początkowo zaskoczonym, udało się zatrzymać Niemców. W powietrzu lotnictwo strategiczne sprzymierzonych kontynuowało ofensywę na Niemcy; w lecie zostało użyte głównie do bezpośredniego wsparcia wojsk lądowych we Francji. Niemcy wprowadzili do akcji pociski V-1 i V-2 używane do ataków na Londyn. Na Oceanie Atlantyckim sprzymierzeni powiększyli przewagę, co pozwoliło na swobodne przewozy wojsk i sprzętu; rozpoczęto ruch morski przez podejście dalekowschodnie, konwoje arktyczne nie ponosiły poważnych strat. Na Dalekim Wschodzie działania wojenne nasiliły się; na Oceanie Spokojnym Amerykanie wysadzili desant na wyspie Saipan i zwyciężyli w bitwie powietrzno-morskiej na Morzu Filipińskim; opanowali Wyspy Mariańskie; na południu oddziały amerykańskie obsadzały kolejne punkty na Nowej Gwinei; 20 X wysadzono desant na wyspie Leyte (Filipiny), wielka bitwa powietrzno-morska uniemożliwiła flocie japońskiej działania na większą skalę. Amerykańskie wojska lądowe opanowały Leyte, później zajęły Mindoro; rozpoczęły się uderzenia powietrzne na Japonię, a amerykańska flota podwodna paraliżowała morską komunikację przeciwnika, przede wszystkim między Wyspami Japońskimi a strefą mórz Azji Południowo-Wschodniej. W Birmie w wyniku natarcia odzyskano północną część kraju i ponownie otwarto lądowe połączenie z Chinami. W Chinach od kwietnia do grudnia wojska japońskie prowadziły ofensywę w celu uzyskania bezpośredniego połączenia wzdłuż linii kolejowej Pekin–Kanton i dalej do Indochin. W 1944 siły niemieckie zostały zepchnięte do obszaru ograniczonego na wschodzie Wisłą, na zachodzie — Renem, na południu — Padem; nad obszarem tym panowanie w powietrzu uzyskało lotnictwo sprzymierzonych. Na wyzwolonych obszarach Europy zaczęto odtwarzać państwa w warunkach ostrych konfliktów społecznych na zachodzie, otwartej wojny domowej w Grecji, jej elementów w Jugosławii oraz uzależnienia od ZSRR krajów zajętych przez Armię Czerwoną. Działania 1945. Na froncie wschodnim po przejściu do natarcia 12–15 I między Morzem Bałtyckim a Karpatami główne zgrupowanie wojsk sowieckich przełamało obronę niemiecką nad Wisłą i Narwią (17 I 1. armia WP zajęła Warszawę) i pod koniec stycznia osiągnęło środkową Odrę oraz brzeg Morza Bałtyckiego (Zalewu Wiślanego), w lutym i marcu rozbiło Niemców na Pomorzu oraz Śląsku; 9 IV padł Królewiec. Na południe od Karpat wojska sowieckie 13 II zdobyły Budapeszt i Wiedeń; decydujące uderzenie przeprowadziły między Morzem Bałtyckim i Sudetami; 16 IV główne siły Armii Czerwonej i WP rozpoczęły ofensywę, 2 V zdobyły Berlin, wyszły nad Łabę i spotkały się z wojskami amerykańskimi i brytyjskimi, 9 V wkroczyły do Pragi, wyzwolonej przez powstańców, którzy rozpoczęli walkę 5 V. Na froncie zachodnim wojska sprzymierzonych 8 II rozpoczęły stopniowo rozszerzane natarcie między Mozą a Renem, w marcu sforsowały rzekę (na północ od Zagłębia Ruhry); na północnym skrzydle Brytyjczycy sforsowali dolną Łabę i dotarli do Lubeki, polska 1. Dywizja Pancerna do Wilhelmshaven, siły prawego skrzydła wojsk sprzymierzonych skręciły na południe, sforsowały górny Dunaj i dotarły do Jeziora Bodeńskiego i Tyrolu. W II 1945 na konferencji jałtańskiej uzgodniono podział Niemiec na strefy okupacyjne i ich demilitaryzację, potwierdzono podział stref wpływów mocarstw. We Włoszech 9 IV rozpoczęła się ofensywa sprzymierzonych, 21 IV Polacy weszli do Bolonii; rozbici Niemcy próbowali przeprawić się na północny brzeg Padu; jednocześnie w północnych Włoszech zaczęły walkę grupy ruchu oporu. Na Półwyspie Bałkańskim 16 IV wojska jugosłowiańskie przeszły do natarcia, 9 V weszły do Zagrzebia. W powietrzu wielka ofensywa bombowa lotnictwa sprzymierzonych z powodu zmniejszenia się liczby celów stopniowo zamierała, ostatnimi spektakularnymi celami były: Drezno i siedziba Hitlera w Berchtesgaden. Na morzu panowali sprzymierzeni. W Chinach na początku 1945 Japończycy umocnili połączenie Pekin–Indochiny, w marcu okupowali Indochiny Francuskie (część oddziałów francuskich przebiła się do Chin). W Birmie w styczniu rozpoczęła się ofensywa wojsk brytyjskich, 3 V padł Rangun, resztki wojsk japońskich wycofały się w góry. Na Oceanie Spokojnym Amerykanie 9 I wysadzili desant w zatoce Lingayen na wyspie Luzon i 23 II zdobyli Manilę, pobici Japończycy schronili się w góry; mniejsze desanty amerykańskie wylądowały na innych wyspach Archipelagu Filipińskiego, później zdobyły wyspy: Iwō-jima i przede wszystkim Okinawę, co ułatwiło nasilenie bombardowań Japonii; uderzenia lotnictwa pokładowego zespołów okrętów amerykańskich podpływających bezpośrednio do brzegów Wysp Japońskich i działania floty podwodnej doprowadziły do niemal pełnej blokady Japonii. Koniec wojny w Europie. W warunkach beznadziejnej polityczno-militarnej sytuacji Niemiec grupy polityków niemieckich podjęły próby rozmów, ale ostateczne decyzje podjęło dowództwo wojskowe, 29 IV podpisano wstępne warunki bezwarunkowej kapitulacji armii niemieckiej na froncie włoskim (2 V weszło w życie), 30 IV Hitler desygnował na swoje miejsce admirała K. Dönitza, później popełnił samobójstwo; 4 V poddały się wojska niemieckie znajdujące się w północno-zachodnich Niemczech i Danii; 5 V złożyły broń wojska niemieckie w południowych Niemczech, Tyrolu i w zachodniej Austrii; 7 V o godzinie w Reims przedstawiciele admirała Dönitza podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji niemieckich sił zbrojnych i przerwania działań wojennych 8 V o godzinie czasu środkowoeuropejskiego. Na żądanie strony sowieckiej akt kapitulacji powtórzono w Berlinie (9 V o godzinie czasu wschodnioeuroejskiego); tylko niektóre zgrupowania niemieckie oraz formacje serbskie, chorwackie i słoweńskie przebijały się na zachód w celu poddania wojskom brytyjskim lub amerykańskim. W VII–VIII 1945 na konferencji poczdamskiej przywódcy wielkiej trójki ustalili zasady polityki wobec Niemiec. Koniec wojny w Azji. 6 VIII Amerykanie zrzucili bombę atomową na Hirosimę, 8 VIII na Nagasaki; japońskie władze podjęły decyzję o kapitulacji. 8 VIII rząd sowiecki wypowiedział wojnę Japonii, 9 VIII jego wojska uderzyły z 3 stron na Mandżurię, do połowy miesiąca doszły do Mukdenu (Shenyangu); po kapitulacji Japończyków obsadziły resztę Mandżurii, północną Koreę, Kuryle i południowy Sachalin. 2 IX w Zatoce Tokijskiej na okręcie Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji. Wyniki wojny. Wojna 1939–45 była konfliktem globalnym prowadzonym na terytoriach Europy, Azji, Afryki i Oceanii, na wszystkich oceanach i morzach oraz w przestrzeni powietrznej; uczestniczyło w niej 61 państw i 1,7 mld ludzi (pod bronią 110 mln). Bezpośrednie straty ludzkie wyniosły ponad 50 mln osób, w tym ok. 20 mln żołnierzy; działaniom wojennym towarzyszyły: masowy terror, mordy, deportacje, przesiedlenia grup ludności, często całych narodów, zapoczątkowane 1937 w Chinach i 1939 w Polsce. Wojna przyniosła degradację państw Europy w stosunku do Stanów Zjednoczonych, przyspieszyła rozpad systemu kolonialnego; spowodowała rozgromienie faszyzmu i nazizmu w Europie i militaryzmu w Azji. Ład powojenny ukształtowany przez konferencje: teherańską, jałtańską i poczdamską, usankcjonowany w formule ONZ, zapewnił hegemonię mocarstw, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych i ZSRR, których rywalizacja doprowadziła do utworzenia 2 bloków militarno-politycznych: komunistycznego, rządzonego przez ZSRR, oraz demokratycznego, skupiającego się wokół Stanów Zjednoczonych. O. Terlecki, Najkrótsza historia drugiej wojny światowej, Kraków–Wrocław 1984; Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem, t. 1–2, Warszawa 1994–95; J. Piekałkiewicz, Kalendarium wydarzeń II wojny światowej, Warszawa 1997; P. Matusak, E. Pawłowski, T. Rawski, Druga wojna światowa 1939–1945, t. 1–2, Siedlce 2003. Chassin, Histoire militaire de la seconde guerre mondiale, Paris 1951; K. Tippelskirch, Geschichte des Zweiten Weltkrieges, Bonn 1956; H. A. Jacobsen, 1939–1945. Der zweite Weltkrieg in Chronik und Dokumenten, Darmstadt 1961; E. Bauer, Histoire controversée de la deuxième guerre mondiale, t. 1–7, Monaco 1966; H. Michel, La seconde guerre mondiale, t. 1–2, Paris 1968–1969; Erdman, Der Zweite Weltkrieg, München 1980; J. Piekałkiewicz, Der Zweite Weltkrieg, Augsburg 1994. Tadeusz Rawski Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.
82. rocznica wybuchu drugiej wojny światowej. Druga wojna światowa rozpoczęła się 1 września 1939 roku od ataku Niemiec na Polskę. Do agresji niemieckiej 17 września dołączyła Armia Sowiecka, atakując Polskę ze wschodu. Wojna obronna trwała do 6 października 1939 roku, kiedy zakończyły się walki regularnych oddziałów Wojska
Opublikowano na ten temat Historia from Guest Odpowiedź Guest * 22 Czerwca 1941 r. poczatek operacji Barbarossa- atak wojsk niemieckich na ZSRR*okres kampanii letnio-jesiennej 1941 (najwazniejsze bitwy : Charkow, bitwa pod Moskwa)*2 pazdzirnika 41' do 7 stycznia 42' operajca "Tajfun"*kampania zimowa 41' - 42' *19 sierpnia 42' do 2 lutego 43' bitwa pod Stalingradem *kampania letnio-jesienna 1942 r. - m. inn. opoeracja Fall Blau *12 licpa 43' bitwa pod Kurskiem*marzec 44' przygotowania obronne Niemcow-cofanie sie wojsk niemickich*kampania 45' operacja wislansko-odrzanska-silna ofensywa sil ZSRR (czyli przygody 4 pancernych i psa ;) )*maj 45' przejecie Berlina przez sily ZSRR
Bitwa o Tobruk – jedna z bitew II wojny światowej, pomiędzy oddziałami aliantów broniących miasta Tobruk, a atakującymi je jednostkami niemieckimi i włoskimi pod dowództwem Erwina Rommla. Bitwa trwała od 10 kwietnia do 27 listopada 1941 i skoczyła się pełnym odblokowaniem miasta podczas operacji Crusader. 22 stycznia 1941 alianci zdobyli Tobruk, który był ważnym miejscem
Pozostałe ogłoszenia Znaleziono 121 ogłoszeń Znaleziono 121 ogłoszeń Twoje ogłoszenie na górze listy? Wyróżnij! Rosja Zestaw 28 monet Bitwy wojny Rosji w albumie Sport i Hobby » Kolekcje 185 zł Lutynia 18 lip Wojny guarańskie 1628 -1756, Jarosław Molenda, Historyczne Bitwy HB Książki » Literatura 18 zł Goleniów 18 lip labirynt wojny północnej z serii bitwy, kampanie, dowódcy Książki » Książki naukowe 7 zł Częstochowa, Ostatni Grosz 18 lip Winston Churchill - Wielkie bitwy i wielkie postaci II wojny światowej Książki » Literatura 40 zł Gliwice, Śródmieście 17 lip Bitwy pancerne II wojny światowej Franz Kurowski Książki » Literatura 75 zł Skaryszew 17 lip Wielkie Bitwy II Wojny Światowej - kilka tomów Książki » Literatura 8 zł Warszawa, Bemowo 17 lip BITWA JUTLANDZKA- Największa bitwa morska I wojny światowej 1916 Książki » Literatura 8 zł Wrocław, Śródmieście 17 lip LEGO Star Wars 40407 Bitwa o gwiazdę śmierci II Gwiezdne Wojny Klocki » Klocki plastikowe 199 zł Warszawa, Bielany 17 lip Monte Cassino, opowieść o najbardziej zaciętej bitwie II wojny światow Sport i Hobby » Kolekcje 9,90 zł Katowice, Osiedle Witosa 16 lip bitwa o Anglie -seria 2 wojna swiatowa Książki » Literatura 10 zł Warszawa, Bemowo 16 lip Wojny bitwy kampanie Akcesoria gamingowe » Pozostałe 30 zł Toruń 16 lip Wielkie bitwy II wojny światowej John Mcdonald Książki » Książki naukowe 50 zł Sosnowiec 15 lip Wielkie Bitwy II Wojny Światowej Książki » Książki naukowe 15 zł Piotrków Trybunalski 15 lip Osprey Wielkie Bitwy Historii I wojna w Zatoce 1991 Książki » Książki naukowe 10 zł Warszawa, Bemowo 15 lip Osprey Wielkie bitwy II wojny światowej Francja 1940 Książki » Książki naukowe 10 zł Warszawa, Bemowo 15 lip Monte Cassino opowieść o najbardziej zaciętej bitwie II wojny światowe Książki » Literatura 10 zł Rawa Mazowiecka 15 lip Encyklopedia Wojskowa Dowódcy i ich armie historia wojen i bitew Książki » Literatura 200 zł Łódź, Polesie 15 lip Film dokument na DVD II Wojna światowa Bitwa o rosję Filmy » Płyty DVD 3 zł Gorzów Wielkopolski 15 lip II Wojna Światowa. Bitwa o Rosję dvd Filmy » Płyty DVD 15 zł Łódź, Widzew 15 lip Winston Churchill Wielkie Bitwy Wielkie postaci drugiej wojny Świata Książki » Literatura 50 zł Do negocjacji Sosnowiec 15 lip Wojna zuluska 1879 historyczne bitwy Książki » Literatura 55 zł Chojnice 15 lip Wojna powietrzna 1939 Skalski Daleki wschód Bitwa o Anglię Kawanishi Książki » Książki naukowe 10 zł Warszawa, Śródmieście 15 lip "Nasze ciała, ich pole bitwy. Co wojna robi kobietom" Christina Lamb. Książki » Literatura 30 zł Jaworzyna Śląska 15 lip Wielkie bitwy II wojny światowej. Wielkie bitwy historii Książki » Literatura 40 zł Poznań, Winogrady 15 lip Bitwy pancerne II wojny światowej we wspomnieniach, f. Kurowski Książki » Literatura 100 zł Bydgoszcz 14 lip Wielkie bitwy II wojny światowej seria Książki » Czasopisma 24 zł Koziegłowy 14 lip Puszka pamiątka pól bitew I wojna światowa Sport i Hobby » Kolekcje 10 zł Poznań, Stare Miasto 14 lip Martin Mortka#Ostatnia Saga#Świt po Bitwie#Wojna Runów Książki » Literatura 60 zł Skórzewo 14 lip R. G. Grant BITWY Historia wojen i konfliktów zbrojnych Książki » Książki naukowe 70 zł Do negocjacji Łęczyca 13 lip 303 Bitwa o Anglię DVD Dorociński II wojna światowa Filmy » Płyty DVD 9,99 zł Kraków, Stare Miasto 13 lip Wielkie Bitwy II Wojny Światowej 35 tomów + DVD Osprey Kolekcja Książki » Książki naukowe 305 zł Mszana Dolna 13 lip Wielkie bitwy II Wojny Światowej 46 tomów + DVD Osprey Kolekcja Książki » Książki naukowe 335 zł Mszana Dolna 13 lip Wielkie Bitwy Historii I Wojna w Zatoce Perskiej (zawiera DVD) Książki » Pozostałe 12 zł Warszawa, Targówek 13 lip Książka Dramat Piłsudskiego Wojna 1920 Pruszyński historia bitwy Książki » Literatura 60 zł Piła 12 lip Gra na komputer. Wielkie Bitwy II Wojny Światowej. Gry » PC 10 zł Wrocław, Krzyki 12 lip Wielkie bitwy historii I wojna w Zatoce Perskiej Książki » Literatura 5 zł Drogomyśl 12 lip Ilustrowana historia wojen i bitew polskich Marek Gędek Książki » Literatura 80 zł Warszawa, Mokotów 12 lip Kolekcja II Wojna Światowa Tom 9 Bitwa o Anglię Kolekcja Wojenna FOLIA Książki » Książki naukowe 10 zł Legionowo 12 lip Ordery, odznaczenia wojenne II wojna światowa bitwa pod Monte Cassino Sport i Hobby » Kolekcje 8 000 zł Zabrze 11 lip
Kalendaria II wojny światowej – lata 1939-45. Kalendarium ogólne, rok 1939. Kalendarium ogólne, rok 1940. Kalendarium ogólne, rok 1941. Kalendarium ogólne, rok 1942. Kalendarium ogólne, rok 1943. Kalendarium ogólne, rok 1944. Kalendarium ogólne, rok 1945
Niestabilność wywołana w Europie pierwszą wojną światową (1914-18) przygotowała grunt pod kolejny konflikt międzynarodowy - II wojnę światową - który wybuchł dwie dekady później i okazał się jeszcze bardziej niszczycielski. Dochodząc do władzy w niestabilnych gospodarczo i politycznie Niemczech, Adolf Hitler, przywódca partii nazistowskiej, uzbroił naród i podpisał strategiczne traktaty z Włochami i Japonią, aby wspierać swoje ambicje dominacji nad światem. Inwazja Hitlera na Polskę we wrześniu 1939 r. Zmusiła Wielką Brytanię i Francję do wypowiedzenia wojny Niemcom, co oznaczało początek II wojny światowej. W ciągu następnych sześciu lat konflikt pochłonie więcej istnień ludzkich i zniszczy więcej ziemi i majątku na całym świecie niż jakakolwiek poprzednia wojna. Wśród szacowanych 45-60 milionów zabitych ludzi było 6 milionów Żydów zamordowanych w nazistowskich obozach koncentracyjnych w ramach diabelskiego „ostatecznego rozwiązania” Hitlera, znanego obecnie jako Wielkiej Wojny (jak Pierwsza Wojna Swiatowa była znana w tamtym czasie) znacznie zdestabilizowała Europę, a II wojna światowa pod wieloma względami wyrosła z kwestii nierozwiązanych przez wcześniejszy konflikt. W szczególności niestabilność polityczna i gospodarcza w Niemczech oraz utrzymująca się niechęć do surowych warunków nałożonych przez traktat wersalski przyczyniły się do dojścia do władzy Adolfa Hitlera i Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej, w skrócie NSDAP w języku niemieckim i Partii Nazistowskiej w języku angielskim. ..Czy wiedziałeś? Już w 1923 roku w swoich wspomnieniach i traktacie propagandowym „Mein Kampf” (Moja walka) Adolf Hitler przewidział ogólnoeuropejską wojnę, która doprowadzi do „eksterminacji rasy żydowskiej w Niemczech”.Po zostając Kanclerzem Niemiec w 1933 r. Hitler szybko skonsolidował władzę, w 1934 r. namaścił się Führer (najwyższy przywódca). Z obsesją na punkcie wyższości „czystej” rasy niemieckiej, którą nazwał „aryjską”, Hitler uważał, że jedyną drogą do zdobycia jest wojna. niezbędna „Lebensraum”, czyli przestrzeń życiowa, aby niemiecka rasa mogła się rozwijać. W połowie lat trzydziestych potajemnie rozpoczął zbrojenie Niemiec, co stanowi naruszenie traktatu wersalskiego. Po podpisaniu sojuszy z Włochami i Japonią przeciwko Związkowi Radzieckiemu, Hitler wysłał wojska do okupacji Austrii w 1938 roku, a rok później zaanektował Czechosłowację. Otwarta agresja Hitlera wyszła spod kontroli, ponieważ Stany Zjednoczone i Związek Radziecki były wówczas skoncentrowane na polityce wewnętrznej, a ani Francja, ani Wielka Brytania (dwa pozostałe narody najbardziej zniszczone przez Wielką Wojnę) nie były chętne do koniec sierpnia 1939 r. Hitler i radziecki przywódca Józef Stalin podpisali umowę Niemiecko-radziecki pakt o nieagresji , co wywołało gorączkę zmartwień w Londynie i Paryżu. Hitler od dawna planował inwazję na Polskę, naród, któremu Wielka Brytania i Francja zagwarantowały militarne wsparcie, gdyby zostały zaatakowane przez Niemcy. Pakt ze Stalinem oznaczał, że Hitler nie stanie w obliczu wojny na dwóch frontach po najeździe na Polskę i będzie miał sowiecką pomoc w podboju i podziałach samego narodu. 1 września 1939 r. Hitler najechał Polskę od zachodu dwa dni później, Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Niemcom, rozpoczynając II wojnę września wojska radzieckie zaatakowały Polskę od wschodu. Pod atakiem z obu stron Polska szybko upadła, a na początku 1940 roku Niemcy i Związek Radziecki podzieliły kontrolę nad krajem, zgodnie z tajnym protokołem dołączonym do paktu o nieagresji. Siły Stalina następnie ruszyły do okupacji krajów bałtyckich (Estonii, Łotwy i Litwy) i pokonały oporną Finlandię w wojnie rosyjsko-fińskiej. Przez sześć miesięcy po inwazji na Polskę brak działań ze strony Niemiec i aliantów na zachodzie doprowadził do mówienia w mediach o „fałszywej wojnie”. Jednak na morzu brytyjska i niemiecka marynarka wojenna stoczyła zaciekłą bitwę, a śmiercionośne niemieckie okręty podwodne uderzyły w statki handlowe zmierzające do Wielkiej Brytanii, zatapiając ponad 100 statków w pierwszych czterech miesiącach II wojny kwietnia 1940 roku Niemcy jednocześnie najechały Norwegię i okupowały Danię, po czym wojna zaczęła się na dobre. 10 maja siły niemieckie przetoczyły się przez Belgię i Holandię w tak zwanej „blitzkrieg”, czyli wojnie z błyskawicami. Trzy dni później wojska Hitlera przekroczyły Mouzę i uderzyły francuskie siły pod Sedan, położonym na północnym krańcu Linii Maginota, rozbudowanego łańcucha fortyfikacji zbudowanych po I wojnie światowej i uważanych za nieprzeniknioną barierę obronną. W rzeczywistości Niemcy przedarli się przez linię ze swoimi czołgami i samolotami i ruszyli do tyłu, czyniąc ją bezużyteczną. Brytyjskie Siły Ekspedycyjne (BEF) zostały ewakuowane drogą morską z Dunkierka pod koniec maja, gdy na południu siły francuskie stawiały skazany na niepowodzenie opór. Francja jest na skraju upadku, faszystowski dyktator Włoch Benito Mussolini utworzyli sojusz z Hitlerem, Paktem Stalowym, a Włochy wypowiedziały wojnę Francji i Wielkiej Brytanii 10 czerwca siły niemieckie wkroczyły do Paryża, a dwa dni później nowy rząd utworzony przez marszałka Philippe'a Petaina (bohatera Francji podczas I wojny światowej) zażądał zawieszenia broni. Francja została następnie podzielona na dwie strefy, jedną pod niemiecką okupacją wojskową, a drugą pod rządami Petaina, zainstalowaną w Vichy France. Hitler zwrócił się teraz ku Wielkiej Brytanii, która miała tę przewagę defensywną, że została oddzielona od kontynentu kanałem La utorować drogę dla desantowej inwazji (nazwanej Operacją Sea Lion), niemieckie samoloty bombardowały Wielką Brytanię od września 1940 roku do maja 1941 roku, znanego jako Blitz , w tym nocne naloty na Londyn i inne ośrodki przemysłowe, które spowodowały ciężkie straty i zniszczenia wśród ludności cywilnej. Królewskie Siły Powietrzne (RAF) ostatecznie pokonały Luftwaffe (niemieckie siły powietrzne) w bitwie o Anglię, a Hitler odłożył swoje plany inwazji. Gdy brytyjskie zasoby obronne zostały doprowadzone do granic możliwości, premier Winston Churchill zaczął otrzymywać kluczową pomoc od Stanów Zjednoczonych na mocy ustawy Lend-Lease Act, uchwalonej przez Kongres na początku 1941 początku 1941 roku Węgry, Rumunia i Bułgaria dołączyły do Osi, a wojska niemieckie w kwietniu zajęły Jugosławię i Grecję. Podbój Bałkanów przez Hitlera był prekursorem jego prawdziwego celu: inwazji na Związek Radziecki, którego rozległe terytorium dałoby niemieckiej rasie panów „Lebensraum”, którego potrzebowała. Drugą połową strategii Hitlera była eksterminacja Żydów z całej okupowanej przez Niemców Europy. Plany „ostatecznego rozwiązania” zostały wprowadzone mniej więcej w okresie ofensywy radzieckiej, aw ciągu najbliższych trzech lat w obozach zagłady utworzonych na terenie okupowanej Polski zginęło ponad 4 miliony czerwca 1941 r. Hitler zarządził inwazję na Związek Radziecki o kryptonimie Operacja Barbarossa . Chociaż radzieckie czołgi i samoloty znacznie przewyższały liczebnie Niemców, rosyjska technologia lotnicza była w dużej mierze przestarzała, a wpływ niespodziewanej inwazji pomógł Niemcom dostać się na odległość 200 mil od Moskwy do połowy lipca. Kłótnie między Hitlerem i jego dowódcami opóźniły następny niemiecki natarcie do października, kiedy został on zatrzymany przez sowiecką kontrofensywę i nadejściem ostrej Wielką Brytanią naprzeciw Niemiec w Europie, Stany Zjednoczone były jedynym krajem zdolnym do walki z japońską agresją, która pod koniec 1941 r. Obejmowała rozszerzenie trwającej wojny z Chinami i zajęcie europejskich kolonialnych posiadłości na Dalekim Wschodzie. 7 grudnia 1941 roku 360 japońskich samolotów zaatakowało główną bazę marynarki wojennej USA w Pearl Harbor w Hawaje , całkowicie zaskakując Amerykanów i pozbawiając życia ponad 2300 żołnierzy. Atak na Pearl Harbor ujednolicił amerykańską opinię publiczną na rzecz przystąpienia do II wojny światowej, a 8 grudnia Kongres wypowiedział wojnę Japonii tylko jednym głosem sprzeciwu. Niemcy i inne mocarstwa Osi natychmiast wypowiedziały wojnę Stanom długiej serii japońskich zwycięstw, amerykańska Flota Pacyfiku zdobyła tytuł Bitwa o Midway w czerwcu 1942 r., który okazał się punktem zwrotnym w wojnie. Na Guadalcanal, jednej z południowych Wysp Salomona, alianci również odnieśli sukces przeciwko siłom japońskim w serii bitew od sierpnia 1942 r. Do lutego 1943 r., Pomagając odwrócić bieg wydarzeń na Pacyfiku. W połowie 1943 r. Alianckie siły morskie rozpoczęły agresywny kontratak na Japonię, obejmujący serię desantowych ataków na kluczowe wyspy na Pacyfiku okupowane przez Japonię. Ta strategia „przeskakiwania po wyspach” okazała się skuteczna, a siły alianckie zbliżyły się do ostatecznego celu inwazji na kontynentalną Afryce Północnej siły brytyjskie i amerykańskie pokonały Włochów i Niemców do 1943 r. Nastąpiła inwazja aliantów na Sycylię i Włochy, a rząd Mussoliniego upadł w lipcu 1943 r., Chociaż walki aliantów z Niemcami we Włoszech trwały do 1945 froncie wschodnim sowiecka kontrofensywa rozpoczęta w listopadzie 1942 r. Zakończyła krwawą wojnę Bitwa pod Stalingradem , który był świadkiem najbardziej zaciekłych walk II wojny światowej. Zbliżająca się zima wraz z malejącym zapasem żywności i lekarstw oznaczała koniec tamtejszych wojsk niemieckich, z których ostatni poddali się 31 stycznia 1943 czerwca 1944 r. - obchodzony jako 'Dzień D' - alianci rozpoczęli masową inwazję na Europę, wyrzucając 156 000 żołnierzy brytyjskich, kanadyjskich i amerykańskich na plaże Normandii we Francji. W odpowiedzi Hitler przelał całą pozostałą siłę swojej armii do Europy Zachodniej, zapewniając Niemcom klęskę na wschodzie. Wkrótce wojska radzieckie wkroczyły do Polski, Czechosłowacji, Węgier i Rumunii, podczas gdy Hitler zebrał swoje siły, by wyprzeć Amerykanów i Brytyjczyków z Niemiec w Bitwa o Ardeny (Grudzień 1944-styczeń 1945), ostatnia duża niemiecka ofensywa bombardowanie lotnicze w lutym 1945 r. Poprzedziło aliancką inwazję lądową na Niemcy, a do czasu formalnej kapitulacji Niemiec 8 maja wojska radzieckie zajęły znaczną część kraju. Hitler już nie żył, mając zmarł przez samobójstwo 30 kwietnia w swoim berlińskim Konferencja poczdamska lipiec-sierpień 1945 r., prezydent USA Harry S. Truman (który objął urząd po śmierci Roosevelta w kwietniu) Churchill i Stalin dyskutowali o toczącej się wojnie z Japonią, a także o rozwiązaniu pokojowym z Niemcami. Powojenne Niemcy zostałyby podzielone na cztery strefy okupacyjne, które miały być kontrolowane przez Związek Radziecki, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone i Francję. W sprawie, która dzieli przyszłość Europy Wschodniej, Churchill i Truman zgodzili się ze Stalinem, ponieważ potrzebowali radzieckiej współpracy w wojnie z straty poniesione w kampaniach o godz Oni Jima (Luty 1945) i Okinawa (Kwiecień-czerwiec 1945 r.), A obawy przed jeszcze bardziej kosztowną inwazją lądową na Japonię skłoniły Trumana do wydania zezwolenia na użycie nowej i niszczycielskiej broni. Opracowany podczas ściśle tajnej operacji o kryptonimie Projekt Manhattan bomba atomowa został wypuszczony na japońskie miasta Hiroszima i Nagasaki na początku sierpnia. 15 sierpnia japoński rząd wydał oświadczenie, w którym zadeklarował, że zaakceptuje warunki Deklaracji Poczdamskiej, a 2 września generał USA Douglas MacArthur przyjął formalną kapitulację Japonii na pokładzie USS Missouri w Zatoce i załoga z 761. batalionu czołgów przed pomnikiem księcia Alberta w Coburgu w Niemczech, 1945 wojna światowa ujawniła rażący paradoks w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Chociaż ponad milion Afroamerykanów służyło w wojnie, aby pokonać nazizm i faszyzm, zrobili to w oddzielnych jednostkach. Ta sama dyskryminacja Jim Crow Polityka, która szerzyła się w społeczeństwie amerykańskim, została wzmocniona przez wojsko USA. Czarni żołnierze rzadko brali udział w walkach i byli w dużej mierze zdegradowani do jednostek roboczych i zaopatrzeniowych dowodzonych przez białych kilka jednostek afroamerykańskich, które okazały się niezbędne do wygrania II wojny światowej z Lotnicy Tuskegee bycie jednym z najbardziej znanych. Ale Red Ball Express, konwój ciężarówek składający się głównie z czarnych kierowców, był odpowiedzialny za dostarczanie niezbędnych towarów Generał George S. Patton Wojska na froncie we Francji. Całkowicie czarny 761. batalion czołgów walczył w bitwie o Ardeny, a 92 Dywizja Piechoty walczyła w zaciętych bitwach naziemnych we Włoszech. Jednak pomimo ich roli w pokonaniu faszyzmu, walka o równość żołnierzy afroamerykańskich trwała po zakończeniu II wojny światowej. Pozostali w oddzielnych jednostkach i niższych rangą pozycjach, dobrze w wojna koreańska , kilka lat po tym, jak prezydent Truman podpisał dekret desegregacji sił zbrojnych USA w 1948 roku. CZYTAJ WIĘCEJ: Czarni Amerykanie, którzy służyli podczas II wojny światowej w obliczu dyskryminacji za granicą iw domu II wojna światowa okazała się najbardziej śmiercionośnym konfliktem międzynarodowym w historii, zabierając życie od 60 do 80 milionów ludzi, w tym 6 milionów Żydów, którzy zginęli z rąk nazistów podczas Holokaust . Cywile zginęli w czasie wojny według szacunków od 50 do 55 milionów, a wojsko od 21 do 25 milionów zginęło w czasie wojny. Miliony innych zostało rannych, a jeszcze więcej straciło domy i wojny obejmowałoby rozprzestrzenianie się komunizmu ze Związku Radzieckiego do Europy Wschodniej, a także jego ostateczny triumf w Chinach oraz globalne przeniesienie władzy z Europy do dwóch rywalizujących supermocarstw - Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego - co oznaczałoby wkrótce zmierzą się ze sobą w zimnej Harbor była miejscem niszczycielskiego niespodziewanego ataku sił japońskich, który zmusił Stany Zjednoczone do przystąpienia do II wojny światowej. Japońskie myśliwce zniszczyły prawie 20 amerykańskich okrętów wojennych, w tym osiem pancerników i ponad 300 samolotów. W ataku zginęło ponad 2400 Amerykanów (w tym cywile), a kolejnych 1000 Amerykanów zostało rannych. Kobiety wkroczyły, aby obsadzić puste stanowiska cywilne i wojskowe, które kiedyś były postrzegane tylko jako prace dla mężczyzn. Zastąpili mężczyzn na liniach montażowych, fabrykach i zakładach obronnych, co doprowadziło do kultowych obrazów, takich jak Rosie the Riveter który inspirował siłę, patriotyzm i wyzwolenie kobiet. To zdjęcie zostało zrobione przez fotoreportera Margaret Bourke-White , jeden z pierwszych czterech fotografów zatrudnionych w Life Magazine. To zdjęcie, zrobione w 1942 roku przez fotografa Life Magazine Gabriela Benzura, przedstawia kadetów szkolących się do Korpusu Powietrznego Armii Stanów Zjednoczonych, który później stał się sławnym Lotnicy Tuskegee . Lotnicy z Tuskegee byli pierwszymi czarnymi lotnikami wojskowymi i pomogli zachęcić do ostatecznej integracji sił zbrojnych USA. W kwietniu 1943 r. Mieszkańcy gm Getto warszawskie zorganizowało bunt aby zapobiec deportacjom do obozów zagłady. Jednak ostatecznie wojska hitlerowskie zniszczyły wiele bunkrów, w których ukrywali się mieszkańcy, zabijając blisko 7 tys. Osób. 50 000 jeńców getta, którzy przeżyli, jak ta grupa na zdjęciu, zostało wysłanych do obozów pracy i zagłady. To zdjęcie z 1944 roku przedstawia stos kości pozostałych w hitlerowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku, drugim po Auschwitz pod względem wielkości obozu zagłady w Polsce. To zdjęcie zatytułowane „Taksówki do piekła i z powrotem w szczęki śmierci” zostało wykonane 6 czerwca 1944 r. Podczas operacji Overlord przez Robert F. Sargent , Główny podoficer Straży Przybrzeżnej Stanów Zjednoczonych i „towarzysz fotografa”. 27 stycznia 1945 r. Wkroczyły wojska radzieckie Auschwitz i odnalazł około 7,6000 żydowskich więźniów, którzy zostali w tyle. Tutaj lekarz z 322. Dywizji Strzelców Armii Czerwonej pomaga wyprowadzić ocalałych z Auschwitz. Stoją przy wejściu, gdzie ikoniczny napis „Arbeit Mecht Frei” („Praca przynosi wolność”). Armia radziecka odkryła także stosy zwłok i setki tysięcy rzeczy osobistych. To nagrodzone Pulitzerem zdjęcie stało się synonimem zwycięstwa Ameryki. Zrobione podczas Bitwa o Iwo Jimę przez Associated Press fotograf Joe Rosenthal, jest to jedno z najczęściej reprodukowanych i kopiowanych fotografii w historii. Obraz bitwy o Iwo Jimę był w tamtych czasach tak potężny, że nawet naśladowcy wystawiali podobne obrazy. To zdjęcie zostało zrobione 30 kwietnia 1945 roku podczas bitwy o Berlin. Żołnierze radzieccy w zwycięstwie wzięli flagę i podnieśli ją na dachy zbombardowanego Reichstagu. 6 sierpnia 1945 r Enola Gay zrzucił pierwszą na świecie bombę atomową nad miastem Hiroszima . Bomba eksplodowała 2000 stóp nad Hiroszimą z uderzeniem równym 12-15 000 ton trotylu. To zdjęcie uchwyciło chmurę w kształcie grzyba. Około 80 000 osób zmarło natychmiast, a dziesiątki tysięcy zmarło później z powodu narażenia na promieniowanie. W końcu bomba zmiotła 90 procent miasta. Marynarz George Mendonsa po raz pierwszy widziałem asystentkę dentystyczną Gretę Zimmer Friedman podczas uroczystości na V-J Day. Chwycił ją i pocałował. To zdjęcie stało się jednym z najbardziej znanych w historii, a jednocześnie wzbudził kontrowersje. Wiele kobiet przez lata twierdziło, że jest pielęgniarką, a niektóre mówią, że przedstawia to moment bez zgody, a nawet molestowanie seksualne. Gdy Stany Zjednoczone wysyłały wojska na linię frontu, werbowano artystów, którzy mieli zachęcić mieszkańców kraju do wykonania ich części. Pokazano: Plakat rekrutacyjny „Broń swojego kraju: zaciągnij się teraz do armii Stanów Zjednoczonych”. Obywatele byli zachęcani do kupowania obligacji wojennych i podejmowania pracy w fabrykach w celu zaspokojenia potrzeb produkcyjnych wojska. Prywatne „USO” (United Service Organisation) powstało w 1941 r. W czasie wojny grupa zapewniała żołnierzom możliwość wypoczynku w czasie ich urlopu. Aby zachować zasoby na potrzeby działań wojennych, plakaty nawoływały do wspólnych przejazdów w celu oszczędzania gazu, ostrzegały przed marnowaniem żywności i zachęcały ludzi do zbierania złomu w celu przetworzenia go na materiały wojskowe. Rosie the Riveter stała się kultową gwiazdą kampanii mającej na celu rekrutację robotnic do przemysłu obronnego w czasie wojny. Podczas wojny amerykańskie kobiety weszły na rynek pracy w bezprecedensowych ilościach, ponieważ rekrutacja mężczyzn pozostawiła dziury w przemysłowej sile roboczej. War Manpower Commission była agencją utworzoną przez FDR w kwietniu 1942 r. W celu nadzorowania krajowych potrzeb siły roboczej w czasie wojny. Ten plakat zachęcał kobiety do podjęcia pracy. W czasie II wojny światowej Czerwony Krzyż zwerbował do sił zbrojnych ponad 104 000 pielęgniarek. Kobieca rezerwa piechoty morskiej została utworzona na początku 1943 r. W celu rekrutacji kobiet do wysoko opodatkowanej służby wojskowej na „wszystkich możliwych [nie bojowych] pozycjach”. Podczas wojny braki siły roboczej i transportu utrudniały zbieranie i transport owoców i warzyw na targi. Dlatego rząd zachęcał obywateli do sadzenia „Ogrodów Zwycięstwa”, aby uprawiać własne produkty. Prawie 20 milionów Amerykanów okopało się. Zachęcano również rodziny do puszkowania własnych warzyw. W 1943 roku rodziny kupiły 315 tys. Szybkowarów (używanych w procesie konserwowania), w porównaniu z 66 tys. W 1942 roku. Rząd stanowczo zachęcał do wspólnych przejazdów, aby oszczędzać paliwo na potrzeby działań wojennych. Samodzielne prowadzenie pojazdu do pracy stało się niepatriotyczne, a nawet zdradzieckie. Rząd USA spopularyzował to zdanie, aby ostrzec żołnierzy i innych obywateli, aby unikali nieostrożnych rozmów, które mogłyby zniweczyć wysiłek wojenny. Nieustannie obawiano się, że ludzie mogą ujawniać fakty, które mogą dostać się w ręce wroga. Upomniano mężczyzn, aby zachowywali ostrożność w stosunku do kobiet, które mogą być szpiegami. Ten brytyjski plakat propagandowy przedstawia nazistowskiego przywódcę Adolfa Hitlera przedstawionego jako potwora. Rażąco rasistowskie plakaty propagandowe „Tokio Kid Say” zostały wywieszone w fabrykach Douglas Aircraft Co., aby zachęcić do ograniczenia ilości odpadów. 7 grudnia 1941 roku japońskie wojsko przypuściło niespodziewany atak na bazę marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych w Pearl Harbor. Atak zabił 2403 członków służby i zranił 1178 więcej, i zatopił lub zniszczył sześć amerykańskich statków . Zniszczyli też 169 samolotów US Navy i Army Air Corps . Japońskie bombowce torpedowe leciał zaledwie 50 stóp nad wodą gdy strzelali do amerykańskich statków w porcie, podczas gdy inne samoloty ostrzeliwali pokłady kulami i zrzucali bomby . Marynarz stoi wśród wraków samolotów na Ford Island Naval Air Station i obserwuje eksplozję USS Shaw . Dym unosi się z płonących budynków na Ford Island w Pearl Harbor. Żeglarz ucieka, by się ukryć, mijając płonące wraki trafione przez bombowce nurkujące, które już zestrzeliły Pearl Harbor i Hickam Field w bazie marynarki wojennej Kaneohe Bay. Dym lecący z tonącego pancernika USS California (w środku) wywrócona większość plików USS Oklahoma (po prawej). Plik USS Arizona wybucha po japońskim ataku. Pancernik uderzony przez Japończyków w stertę śmieci USS Arizona leży w błocie w Pearl Harbor na Hawajach. Trzy z przerażających dział, po lewej, wystają z prawie całkowicie zanurzonej wieży. Wieża kontrolna pochyla się pod niebezpiecznym kątem. Korkowy ratownik w białym płóciennym pokrowcu z pancernika USS Arizona . Siły japońskie trenował przez około rok przygotować się do ataku. Japońskie siły atakujące - w tym sześć lotniskowców i 420 samolotów - wypłynął z Zatoki Hitokappu w Wyspy Kurylskie , podczas podróży o długości 3500 mil do miejsca postoju, 230 mil od hawajskiej wyspy Oahu. To zdjęcie z 7 grudnia przedstawia widok z lotu ptaka pancerników amerykańskiej Floty Pacyfiku, które zostały strawione przez płomienie w Pearl Harbor po tym, jak 360 japońskich samolotów bojowych wykonało potężny atak z zaskoczenia. Uszkodzony bombowiec B-17C Flying Fortress siedzi na płycie lotniska w pobliżu hangaru numer 5 na Hickam robisz w dzień pamięci W zalanym suchym doku niszczyciel Cassin , leży częściowo zanurzony i oparty o inny niszczyciel Downes . Pancernik, Pensylwania , pokazany z tyłu, pozostał względnie nieuszkodzony. Dwóch żołnierzy siedzi na wraku bombowca, otoczonym brudem i workami z piaskiem, na Hickam Field po japońskim ataku. Wrak japońskiego samolotu torpedowego zestrzelonego podczas ataku 7 grudnia, wydobywany z dna Pearl Harbor 7 stycznia 1942 roku. Personel wojskowy oddaje hołd przy zbiorowej mogile 15 oficerów i innych zabitych w ataku bombowym na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. Na trumnach zawieszona jest flaga USA. Maj 1942: Żołnierze z Marynarki Wojennej w Kaneohe na Hawajach kładą lei na grobach swoich towarzyszy zabitych w ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 roku. Groby wykopano wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego. W tle widoczny jest krater Ulupa & aposU w bazie piechoty morskiej Kaneohe. Kobieta obsługująca wiertarkę ręczną podczas pracy na bombowcu nurkującym „Vengeance” w Nashville w stanie Tennessee. Kobieta pracuje przy silniku samolotu w fabryce North American Aviation, Inc. w Inglewood w Kalifornii. Pracownica dociska osłonę jednego z silników bombowca B-25 montowanego w dziale silników fabryki w Inglewood. Grupa kobiet bez wcześniejszego doświadczenia w branży regeneruje zużyte świece zapłonowe w przerobionej fabryce Buicka w celu produkcji silników lotniczych w Melrose Park w stanie Illinois w 1942 roku. Pokazane są dwie pracownice zakrywające i kontrolujące przewody, które trafiają do produkcji bombowca nurkującego „Vengeance” (A-31) wyprodukowanego w oddziale Vultee & aposs Nashville w stanie Tennessee. `` Vengeance '' został pierwotnie zaprojektowany dla Francuzów, a później przyjęty przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych. Miał załogę dwuosobową i był wyposażony w sześć karabinów maszynowych różnych kalibrów. Nitownica siedząca na ogromnej maszynie podczas II wojny światowej, doskonale ilustrująca typ Rosie the Riveter, w Lockheed Aircraft Corp. Kobiety pracujące w Douglas Aircraft Company instalują osprzęt i zespoły w tylnej części kadłuba bombowca B-17F, lepiej znanego jako „Latająca Forteca”. Ciężki bombowiec wysokogórski został zbudowany tak, aby pomieścić załogę składającą się z siedmiu do dziewięciu ludzi i miał uzbrojenie wystarczające do obrony podczas misji dziennych. Kobiety przy transporcie ładunków C-47 Douglas w Douglas Aircraft Company w Long Beach w Kalifornii Grupa spawaczy czarnoskórych kobiet klęka w kombinezonach i trzyma narzędzia, przygotowując się do pracy przy SS 'George Washington Carver', Richmond, Kalifornia, wydarzenie było iskrą, która wywołała I wojnę światową? Marcella Hart, matka trójki dzieci, pracuje jako wycieraczka w parowozowni Chicago & amp Northwestern Railroad w Clinton w stanie Iowa. Nosi kultową czerwoną bandanę w stylu „Rosie the Riveter”. Kobieta przygotowuje się do pracy w wojsku lub przemyśle na zajęciach z kamuflażu na Uniwersytecie Nowojorskim. Model ten został zakamuflowany i sfotografowany, a ona koryguje przeoczenia wykryte w kamuflażu fabryki obrony modeli. Irma Lee McElroy, wcześniej pracownik biurowy, podczas wojny objęła stanowisko w Bazie Lotnictwa Marynarki Wojennej w Corpus Christi w Teksasie. Była pracownikiem służby cywilnej i tutaj widać ją malującą amerykańskie insygnia na skrzydłach samolotu. Mary Saverick zszywa uprzęże w Pioneer Parachute Company Mills w Manchesterze w stanie Connecticut. Eloise J. Ellis został mianowany przez służbę cywilną starszym przełożonym w Departamencie Montażu i Napraw w Bazie Lotnictwa Marynarki Wojennej w Corpus Christi w Teksasie. Mówi się, że poprawiła morale na swoim wydziale, zapewniając odpowiednie warunki życia pracownikom zatrudnionym poza stanem i pomagając im w rozwiązywaniu problemów osobistych. Dwie żony marynarki wojennej, Eva Herzberg i Elve Burnham, rozpoczęły prace wojenne po tym, jak ich mężowie dołączyli do służby. W Glenview w Illinois montują opaski do butelek do transfuzji krwi w Baxter Laboratories. 6 czerwca 1944 r. Ponad 156 000 żołnierzy amerykańskich, brytyjskich i kanadyjskich zaatakowało 50 mil zaciekle bronionych plaż Normandii w północnej Francji w operacji, która okazała się krytycznym punktem zwrotnym w II wojnie światowej. Przywódcy sojuszniczy Franklin D. Roosevelt i Winston Churchill wiedział od początku wojny, że masowa inwazja na kontynent europejski będzie miała kluczowe znaczenie dla zmniejszenia presji armii radzieckiej walczącej z nazistami na wschodzie. Od czasu rozpoczęcia operacji Overlord z Anglii wojsko amerykańskie musiało wysłać do miejsca postoju 7 milionów ton zaopatrzenia, w tym 450 000 ton amunicji. Tutaj amunicja jest pokazywana na rynku w Morten-in-Marsh w Anglii przed inwazją. Inwazja D-Day rozpoczęła się w godzinach przed świtem 6 czerwca tysiące spadochroniarzy lądowanie w głębi lądu na plażach Utah i Sword, próbując odciąć wyjścia i zniszczyć mosty, aby spowolnić nazistowskie posiłki. Piechota armii amerykańskiej zbliżała się do plaży Omaha w Normandii, we Francji 6 czerwca 1944 r. Pierwsze fale amerykańskich myśliwców zostały masowo ścięte ostrzałem z niemieckich karabinów maszynowych, gdy przedzierali się przez usianą minami plażę. Na plaży Omaha siły amerykańskie przetrwały cały dzień, pchając naprzód do ufortyfikowanego falochronu, a następnie wspinając się po stromych urwiskach, aby przed zapadnięciem zmroku zlikwidować nazistowskie posterunki artyleryjskie. Na zdjęciu ranni żołnierze amerykańscy opierają się o kredowe klify po szturmie na plażę Omaha. Przewidując inwazję aliantów gdzieś wzdłuż francuskiego wybrzeża, siły niemieckie zakończyły budowę „Wału Atlantyckiego”, ciągu 2400 mil składających się z bunkrów, min oraz przeszkód na plaży i wodzie. Tutaj inżynierowie alianccy wysadzają w powietrze minę. Pokazane są masowe lądowania na plaży Omaha po zabezpieczeniu jej przez wojska amerykańskie. Balony zaporowe czuwają nad głowami niemieckich samolotów, podczas gdy dziesiątki statków rozładowują ludzi i materiały. D-Day był największą inwazją desantową w historii wojskowości. Niecały rok później 7 maja 1945 r Niemcy się poddadzą. Adolf Hitler i nazi reżim zakładał sieci obozów koncentracyjnych przed iw trakcie II wojna światowa zrealizować plan ludobójstwo . „Ostateczne rozwiązanie” Hitlera wezwało do wykorzenienia narodu żydowskiego i innych „niepożądanych”, w tym homoseksualistów, Romów i osób niepełnosprawnych. Przedstawione tutaj dzieci były przetrzymywane w Auschwitz obóz koncentracyjny w okupowanej przez hitlerowców Polsce. Wychudzonych ocalałych w Ebensee w Austrii można zobaczyć tutaj 7 maja 1945 roku, zaledwie kilka dni po ich wyzwoleniu. Obóz w Ebensee został otwarty przez w 1943 roku jako podobóz do obozu koncentracyjnego Mauthausen , także w okupowanej przez nazistów Austrii. SS wykorzystywał niewolniczą siłę roboczą w obozie do budowy tuneli do przechowywania broni wojskowej. W Stanach Zjednoczonych znaleziono ponad 16 000 więźniów 80-ta piechota 4 maja 1945 r. Ocaleni w Wobbelin obóz koncentracyjny w północnych Niemczech został odnaleziony przez dziewiątą armię Stanów Zjednoczonych w maju 1945 r. Tutaj jeden z mężczyzn wybucha płaczem, gdy dowiaduje się, że nie wyjeżdża z pierwszą grupą, która ma trafić do szpitala. Ocalali z obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie są następnie pokazywani w swoich barakach wyzwolenie przez aliantów w kwietniu 1945 r . Obóz znajdował się na zalesionym terenie w Ettersberg w Niemczech, na wschód od Weimaru. Elie Wiesel , zdobywca Nagrody Nobla autor Night , znajduje się na drugiej pryczy od dołu, siódmej od lewej. Przywieziono piętnastoletniego Ivana Dudnika Auschwitz z jego domu w regionie Oryol w Rosji przez nazistów. Podczas ratowania po wyzwolenie Auschwitz , podobno oszalał po tym, jak był świadkiem masowych okropności i tragedii w obozie. Wojska alianckie są pokazane w maju 1945 roku podczas odkrywania Całopalenie ofiary w wagonie kolejowym, który nie dotarł do miejsca docelowego. Uważano, że ten samochód był w drodze do obozu koncentracyjnego Wobbelin w pobliżu Ludwigslust w Niemczech, gdzie wielu więźniów zginęło po drodze. W wyniku tego zginęło łącznie 6 milionów istnień ludzkich Holokaust . Tutaj stos ludzkich kości i czaszek jest widoczny w 1944 r. W obozie koncentracyjnym na Majdanku na przedmieściach Lublina. Majdanek był drugim co do wielkości obozem zagłady w okupowanej przez nazistów Polsce Auschwitz . Ciało jest widoczne w piecu krematoryjnym w Obóz koncentracyjny Buchenwald niedaleko Weimaru w Niemczech w kwietniu 1945 roku. W obozie tym nie tylko więziono Żydów, ale także Świadków Jehowy, Cyganów, niemieckich dezerterów wojskowych, jeńców wojennych i recydywistów. Kilka z tysięcy obrączek usuniętych przez nazistów z ich ofiar, które zostały zatrzymane w celu odzyskania złota. Wojska amerykańskie znalazły pierścionki, zegarki, kamienie szlachetne, okulary i złote wypełnienia w jaskini przylegającej do obozu koncentracyjnego Buchenwald 5 maja 1945 r. Auschwitz z kwietnia 2015 r. Prawie 1,3 mln osób zostało deportowanych do obozu, a ponad 1,1 mln zginęło. Chociaż Auschwitz miał najwyższy wskaźnik śmiertelności, miał również najwyższy wskaźnik przeżycia ze wszystkich ośrodków zagłady. Poobijane walizki leżą na stosie w pokoju przy ul Auschwitz -Birkenau, który teraz służy jako plik pomnik i muzeum . Skrzynki, najczęściej opatrzone nazwiskiem każdego właściciela, odbierano więźniom po przybyciu do obozu. Protezy nóg i kule są częścią stałej ekspozycji w Auschwitz Muzeum. 14 lipca 1933 r. Nazistowski rząd wprowadził przepisy „Prawo o zapobieganiu potomstwu z chorobami dziedzicznymi” próbując osiągnąć czystszą rasę „panów”. Wymagało to sterylizacji ludzi z chorobami psychicznymi, deformacjami i różnymi innymi niepełnosprawnościami. Hitler podjął później bardziej ekstremalne środki i między 1940 a 1941 r. Zamordowano 70 000 niepełnosprawnych Austriaków i Niemców. Do końca wojny zamordowano około 275 000 niepełnosprawnych. Sterta obuwia jest również częścią Auschwitz Muzeum. Podpisał prezydent Franklin D. Roosevelt Zarządzenie 9066 w lutym 1942 r. wzywając do internowania Amerykanów pochodzenia japońskiego po atakach na Pearl zdjęciu rodzina Mochidów to jedne ze 117 000 osób, które miały zostać ewakuowane obozy internowania rozsiane po całym kraju do tego czerwca. Ten sklep spożywczy w Oakland w Kalifornii był własnością Amerykanina pochodzenia japońskiego i absolwenta Uniwersytetu Kalifornijskiego. Nazajutrz po atakach na Pearl Harbor wystawił swój znak „Jestem Amerykaninem”, aby udowodnić swój patriotyzm. Wkrótce potem rząd zamknął sklep i przeniósł właściciela do obozu internowania. Zakwaterowanie dla Amerykanów pochodzenia japońskiego w ośrodku recepcyjnym Santa Anita w hrabstwie Los Angeles w Kalifornii. Kwiecień 1942. Pierwsza grupa 82 Amerykanów pochodzenia japońskiego przybyła do obozu internowania Manzanar (lub „War Relocation Center”), niosąc swoje rzeczy w walizkach i torbach w Owens Valley w Kalifornii 21 marca 1942 r. Manzanar był jednym z pierwszych dziesięciu obozów internowania otwartych w Stany Zjednoczone, których populacja była najwyższa, zanim została zamknięta w listopadzie 1945 r., wynosiła ponad 10 000 osób. Dzieci ze szkoły publicznej Weill, z tak zwanego osiedla międzynarodowego, są pokazane na ceremonii złożenia flagi w kwietniu 1942 roku. Dzieci japońskiego pochodzenia zostały wkrótce przeniesione do ośrodków War Relocation Authority. Młoda japońsko-amerykańska dziewczyna stojąca ze swoją lalką, czekająca na podróż z rodzicami do Owens Valley, podczas przymusowej relokacji Amerykanów pochodzenia japońskiego na mocy rozkazu US Army w Los Angeles w kwietniu 1942 r. Ostatni mieszkańcy Redondo Beach pochodzenia japońskiego zostali przymusowo wywiezieni ciężarówką do obozów przesiedleńczych. Tłumy czekające na rejestrację w ośrodkach recepcyjnych w Santa Anita w Kalifornii, kwiecień 1942 skrzynek herbaty zostało wyrzuconych Amerykanie pochodzenia japońskiego byli internowani w zatłoczonych warunkach w Santa Anita. Risa i Yasubei Hirano pozują ze swoim synem George'em (po lewej), trzymając zdjęcie drugiego syna, amerykańskiego żołnierza Shigery Hirano. Hiranos przetrzymywano w obozie nad rzeką Kolorado, a ten obraz oddaje zarówno patriotyzm, jak i głęboki smutek, jaki odczuwali ci dumni Japończycy. Shigera służył w armii amerykańskiej w 442. Regimental Combat Team, podczas gdy jego rodzina była zamknięta. Amerykański żołnierz strzegący tłumu internowanych Amerykanów pochodzenia japońskiego w obozie dla internowanych w Manzanar w Kalifornii w 1944 roku. Japońsko-amerykańscy internowani w Gila River Relocation Center witają Pierwszą Damę Eleanor Roosevelt i Dillon S Myer, dyrektora War Relocation Authority, podczas wizyty kontrolnej w Rivers w Arizonie. Bomba atomowa o kryptonimie „Little Boy” została zrzucona nad Hiroszimę w Japonii 6 sierpnia 1945 r. Bomba, która zdetonowała z energią około 15 kiloton trotylu, była pierwszą bronią jądrową użytą w czasie wojny. Załoga bombowca Boeing B-29, Enola Gay , który wykonał lot nad Hiroszimą, aby zrzucić pierwszą bombę atomową. Klęczący od lewej do prawej Sierżant sztabowy George R. Caron Sierżant Joe Stiborik Sierżant sztabowy Wyatt E. Duzenbury Prywatny pierwszej klasy Richard H. Nelson Sierżant Robert H. Shurard. Od lewej do prawej stojący major Thomas W. Ferebee, major Bombardier grupy Theodore Van Kirk, nawigator pułkownik Paul W. Tibbetts, dowódca 509. Grupy i kapitan pilot Robert A. Lewis, dowódca samolotu. Widok bomby atomowej podnoszonej do zatoki Enola Gay na północnym polu bazy lotniczej Tinian na północnych Marianach, początek sierpnia 1945 r. Hiroszima w ruinie po zrzuceniu bomby atomowej 6 sierpnia 1945 r. Kółko wskazuje cel bomby. Bomba zabiła bezpośrednio około 80 000 osób. Pod koniec roku obrażenia i promieniowanie spowodowały, że całkowita liczba zgonów wyniosła od 90 000 do 166 000. Bomba plutonowa, nazywana „Grubasem”, jest pokazana w transporcie. Byłaby to druga bomba atomowa zrzucona przez siły amerykańskie podczas II wojny światowej. Korespondent aliancki stoi w gruzach 7 września 1945 r., Spoglądając na ruiny kina po ataku atomowym na Hiroszimę. Dzieci w Hiroszimie w Japonii noszą maski, aby zwalczyć zapach śmierci po tym, jak miasto zostało zniszczone dwa miesiące wcześniej. Ocalali hospitalizowani w Hiroszimie pokazują swoje ciała pokryte bliznowcami wywołanymi przez bombę atomową. II wojna światowa była bardziej destrukcyjna niż jakakolwiek wcześniejsza wojna. Szacuje się, że 45-60 milionów ludzi straciło życie, a miliony zostało rannych. Tutaj szeregowy Sam Macchia z Nowego Jorku wraca do domu, zraniony w obie nogi, do swojej podekscytowanej rodziny. Tłum gromadzi się na Times Square, aby świętować Zwycięstwo w Dniu Europy . Proboszcz macha do gazety wiadomością o bezwarunkowej kapitulacji Niemiec podekscytowanych uczniów rzymskokatolickiej szkoły parafialnej w Chicago. Kupiec Marine Bill Eckert Wildy podszywa się pod Hitlera, gdy biesiadnik żartobliwie dusi go pośród tłumu na Times Square podczas ogromnej uroczystości V-E Day. Młodzi ludzie w samochodzie świętują zwycięstwo w Europie pod koniec II wojny światowej w Baltimore w stanie Maryland, 8 maja 1945 r. Ludzie tłoczą się na furgonetce podczas obchodów V-E Day w Londynie. Pacjenci ze szpitala wojskowego Horley w Anglii, wszyscy ciężko ranni we Francji i Włoszech, obchodzą Dzień V-E z personelem pielęgniarskim. Amerykańscy weterani wojenni wracający do domu z Europy na przebudowanym okręcie wojskowym. Wall Street jest zatłoczona, gdy pracownicy Financial District świętują doniesienie o zakończeniu wojny w Europie. Celebransi wspinają się na posąg Jerzego Waszyngtona, podczas gdy tysiące innych stoją pośród spadającej taśmy. Ranny weteran Arthur Moore podnosi głowę i patrzy, jak taśma miernicza spada z budynków Nowego Jorku. Generał armii, Douglas MacArthur, Najwyższy Dowódca Sił Sprzymierzonych, podpisuje japoński dokument kapitulacji na pokładzie pancernika Missouri w Zatoce Tokijskiej w Japonii, 2 września 1945 r. Po lewej stronie znajduje się generał Lietenant Percival, armia brytyjska. Nowy Jork, 17 czerwca 1945 r. Wiwatując i machając z pokładu transportowca, który przywiózł ich dzisiaj z powrotem do Stanów Zjednoczonych, mężczyźni z 86. Dywizji Piechoty trzeciej Armii stoją na pokładzie swojego statku, podczas gdy kobiety na doku machają do czekając na ich przybycie. Szeregowy B. Potts z pułku Middlesex robi znak „V” z iluminatora statku szpitalnego „Atlantis”, wracając do domu z II wojny światowej z kontuzją. Brytyjski żołnierz wraca do domu do szczęśliwej żony i syna po odbyciu służby w II wojnie światowej. Żeglarze i mieszkańcy Waszyngtonu tańczą conga w Lafayette Park, czekając, aż prezydent Truman ogłosi kapitulację Japonii podczas II wojny światowej. Żołnierze przytulają się, gdy są podnoszeni na barki tłumu w dniu VJ w Newark, New Jersey, 18 sierpnia 1945 roku. Amerykańscy żołnierze w izbie chorych SS Casablanki uśmiechają się i wskazują gazetę z 15 sierpnia 1945 r. Z nagłówkiem „JAPS QUIT!” po kapitulacji Japonii w II wojnie światowej. Kamienica przy 107th Street w Nowym Jorku jest udekorowana z okazji zakończenia II wojny światowej (V-J Day). Rajd V-J Day w Nowym Jorku i małych Włoszech, 2 września 1945 r. Lokalni mieszkańcy podpalili stos skrzyń, aby uczcić kapitulację Japonii pod koniec II wojny światowej. Radośni amerykańscy żołnierze i WACS prosto z łóżka paradują przez noc londyńską z okazji Dnia V-J i końca II wojny światowej. Kobieta wskakuje w ramiona żołnierza po jego powrocie z II wojny światowej, Nowy Jork, Nowy Jork, 1945 rok. Amerykański żołnierz ze szminką na twarzy po obchodach dnia V-J. Żołnierze świętujący zwycięstwo nad Japonią w Honolulu na Hawajach, 15 sierpnia 1945 r. 42. pułk wraca do domu na Hawaje 2 lipca 1946 roku. Zostają przywitani przez wiwatujących przyjaciół i bliskich rzucających Stany Zjednoczone zdobyły terytorium Luizjany? Prezydent Franklin D. Roosevelt (1882-1945) i premier Winston Churchill (1874-1965) przemawiają na trawniku willi prezydenta w Casablance w Maroku podczas konferencji w styczniu 1943 roku. Sir Winston Churchill był premierem Wielkiej Brytanii w latach 1940-1945 i ponownie w latach 1951-1955. Premier Winston Churchill przemawia do weteranów D-Day w Caen we Francji 22 lipca 1944 roku. Radziecki przywódca Józef Stalin, amerykański prezydent Franklin Roosevelt i brytyjski premier Winston Churchill siedzieli razem podczas konferencji w Jałcie, 4-11 lutego 1945 r. Adolf Hitler (1889-1945) był kanclerzem Niemiec od 1933 do 1945 roku, pełniąc funkcję dyktatora i przywódcy partii nazistowskiej, czyli Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej, przez większość swojego czasu u władzy. Zdjęcie ze stycznia 1975 roku hiszpańskiego generała Francisco Franco (1872-1975), który rządził Hiszpanią od następstw hiszpańskiej wojny domowej w 1938 roku do śmierci. Okładka magazynu z października 1932 roku Ilustrowany poranek z udziałem włoskiego dyktatora Benito Mussoliniego (1883-1945) w otoczeniu kobiet i dzieci. Hideki Tojo (1884-1948) był premierem Japonii w latach 1941-1944. Był czołowym orędownikiem trójstronnego paktu Japonii z Niemcami i Włochami. Po zakończeniu II wojny światowej był sądzony za zbrodnie wojenne przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu. Został uznany za winnego i powieszony. Dwight D. Eisenhower (1890-1969) był najwyższym dowódcą sił alianckich w Europie Zachodniej podczas II wojny światowej. Pokazano generała Dwighta D. Eisenhowera ze swoim sztabem. Od lewej do prawej, siedzący: marszałek lotnictwa Sir Arthur Tedder, generał Eisenhower i generał Sir Bernard Montgomery. Od lewej do prawej na stojąco: generał broni Omar Bradley, admirał Sir Bertram Ramsey, marszałek lotnictwa Sir Trafford Leigh Mallory i generał broni W. Bedell Smith. Generał George S. Patton Jr. (1885-1945) wyróżnił się jako dowódca operacji amerykańskich w Afryce Północnej. Był biegłym strategiem w walce czołgów i jest znany ze swojej roli w bitwie o Ardeny. Generał Douglas MacArthur, Naczelny Dowódca Sił Sprzymierzonych, dowodził południowo-zachodnim Pacyfikiem podczas II wojny światowej (1939-1945). Pokazano go tutaj w Manili na Filipinach w 1945 roku. Generał MacArthur podpisuje dokument kapitulacji Japonii na pokładzie pancernika, Missouri w Zatoce Tokijskiej w Japonii, 2 września 1945 r. Po lewej stronie znajduje się generał porucznik Percival z armii brytyjskiej. Admirał Chester William Nimitz, pokazany na pokładzie swojego statku, służył jako oficer marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych i dowódca 1. Dywizji Pancerników. Generał Charles de Gaulle na konferencji w Casablance w 1943 r. De Gaulle był żołnierzem, który stał się mężem stanu, który walczył za Francję na wygnaniu. Brytyjski feldmarszałek Bernard Montgomery dowodził ósmą armią w kampaniach alianckich na Sycylii, a następnie na kontynencie włoskim. Następnie brał udział w planowaniu operacji Overlord, inwazji D-Day na Normandię. Generał Omar Bradley dowodził 12. Grupą Armii podczas II wojny światowej. Adolf Hitler, przywódca niemieckiej partii nazistowskiej, był jednym z najpotężniejszych i najbardziej znanych dyktatorów XX wieku. Himmler (1900-1945) był niemieckim politykiem narodowo-socjalistycznym (nazistowskim), administratorem policji i dowódcą wojskowym. Był szefem SS i hitlerowskiej tajnej policji. Założył pierwszy obóz koncentracyjny III Rzeszy w Dachau i zorganizował obozy zagłady w okupowanej przez hitlerowców Polsce. Joseph Goebbels był ministrem propagandy III Rzeszy Niemieckiej pod rządami Adolfa Hitlera. To zdjęcie przedstawia dr Josepha Goebbelsa przemawiającego na zjeździe niemieckich socjalistów w Berlinie w 1937 roku. Niemiecki feldmarszałek Erwin Rommel (1891–1944) otrzymał przydomek „Lis pustyni”, ponieważ odniósł sukces jako dowódca w północnoafrykańskim teatrze podczas II wojny światowej. Rudolph Hess (1894-1987) był przywódcą partii nazistowskiej, znanym ze swojej zaciekłej lojalności wobec Hitlera. Spędzał czas z Hitlerem w więzieniu Landsberg, gdzie nagrywał i redagował dyktanda Hitlera Moja walka . Hermann Goering (1893-1946) był przywódcą partii nazistowskiej, który założył Gestapo, tajną policję polityczną partii nazistowskiej. W 1934 r. Scedował stanowisko szefa ochrony na Himmler. Hiszpański generał Francisco Franco (1872-1975) rządził Hiszpanią od następstw hiszpańskiej wojny domowej w 1938 roku do śmierci. Pokazano go tutaj w 1975 roku. Benito Mussolini (1883–1945) był włoskim przywódcą politycznym, który został faszystowskim dyktatorem Włoch w latach 1925–1945. Oto okładka magazynu z października 1932 r. Ilustrowany poranek pokazuje Mussoliniego w otoczeniu kobiet i dzieci. Hideki Tojo (1884-1948) był premierem Japonii w latach 1941-1944. Był czołowym orędownikiem trójstronnego paktu Japonii z Niemcami i Włochami. Był sądzony za zbrodnie wojenne przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu. Został uznany za winnego i powieszony.'data-full- data-full-src =' https: // good% 2Cw_2000 / MTU3ODc5MDgxODY4MTQyMzAz / portrait-of-hideki-in-hideki 'data-full- data-image-id =' ci0230e631000826df 'data-image-slug =' Portret Hideki Tojo w sądzie 3 MTU3ODc5MDgxODY4MTQyMzAz 'data-source-name = 'Corbis' data-title = 'Hideki Tojo'>Dowódcy wojskowi Osi 9Galeria9Obrazy
Marzec 1941. 1 marca – Bułgaria przystępuje do paktu trzech. 3 marca – Cyrenajka znajduje się w rękach brytyjskich. Rommel opracowuje pierwsze plany kontrofensywy. 4 marca – alianci atakują Lofoty, gdzie zdobywają niemiecką maszynę szyfrującą Enigma. 7 marca – Brytyjczycy przybywają do Grecji, tworząc korpus ekspedycyjny.
Ważniejsze bitwy II wojny światowej Bitwa pod Stalingradem Długie i zacięte walki w latach 1942-43, które zapoczątkowały odwrót Wehrmachtu, dotąd posuwających się szybko w głąb Związku Radzieckiego. W 1942 r. niemiecka 6 armia pod dowództwem gen. Fredricha von Paulusa zajęła Kursk, Charków, Krym i dotarła do Wołgi oraz największego nad rzeką miasta Stalingrad ( obecnie Wołgograd). Tutaj źle uzbrojone i stosunkowo nieliczne wojska radzieckie powstrzymały najeźdźców prowadząc długotrwałą, zażartą obronę. W listopadzie, kiedy obrońcom miasta skończyły się zapasy, Stalinowi udało się zgromadzić siły wystarczające do przeprowadzenia kontrofensywy przez 6 sowieckich armii pod dowództwem marszałków: Georgija Żukowa, Iwana Koniewa i Radiona Malinowskiego. W lutym 1943 r. Niemcy, którymi dowodził mianowany przez Hitlera na feldmarszałka von Paulus, poddali się. Ich straty wyniosły 330 000 żołnierzy zabitych lub wziętych do niewoli. Potem Armia Czerwona odzyskała Kursk kładąc kres niemieckim sukcesom na froncie wschodnim. Blokada Leningradu Oblężenie drugiego pod względem wielkości miasta Związku Radzieckiego w II wojnie światowej; trwało 900 dni i pochłonęło milion ofiar. We wrześniu 1941 r. wojska niemieckie dotarły na przedmieścia Leningradu (obecnie Petersburga) i szybko go okrążyły. Choć miasto nie było przygotowane na oblężenie, władze nie wyraziły zgody na ewakuację ludności cywilnej, narażając ją na głód, choroby i nieustanny ostrzał artyleryjski. Zaopatrzenie docierało do Leningradu drogą powietrzną, a zimą tzw. drogą życia – przez zamarznięte jezioro Ładoga. Rosjanie rozpoczęli kontrofensywę na początku 1943 r., lecz dopiero w styczniu następnego roku przerwali blokadę wroga. W 1965 r. władze radzieckie nadały grodowi Lenina tytuł miasta-bohatera ZSRR. Bitwa o Anglię Określenie zmasowanych nalotów niemieckiej Luftwaffe na Wlk. Brytanię we wczesnej fazie II wojny światowej ( sierpień – październik 1940 r.). Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. Niemcy przygotowali się na inwazję na Wyspy Brytyjskie, bombardując angielskie porty, okręty i fortyfikacje nabrzeżne, ale ponieśli ogromne straty w starciu z siłami RAF ( Royal Air Force). W sierpniu III Rzesza dokonała znacznych zniszczeń brytyjskich lotnisk i fabryk samolotów, ale straty niemieckie wciąż były duże, dzięki męstwu pilotów RAF i dokładności, z jaką naprowadziły ich brytyjskie radary. Gdy wyeliminowanie RAF okazało się niemożliwe, co pokrzyżowało plany inwazji, na początku września Niemcy nagle rozpoczęły bombardowanie miast, powodując ogromne zniszczenia, zwłaszcza w Londynie, Coventry i Plymouth. Paradoksalnie ta zmiana taktyki pozwoliła RAF odzyskać siły. W początkach października bitwa o Anglię znalazła się w martwym punkcie i 12 października Hitler odroczył realizację planu inwazji. Zmasowane naloty na brytyjskie miasta trwały aż do kwietnia 1941 r. Niemcy doznały wówczas pierwszej poważnej porażki w czasie II wojny światowej, tracąc ponad 2500 samolotów ( wobec 900 samolotów RAF). W bitwie o Anglię uczestniczyli też polscy lotnicy, którzy zniszczyli ok. 160 niemieckich maszyn. Bitwa o Atlantyk Określenie operacji morskich w czasie II wojny światowej, które rozgrywały się na Atlantyku, Morzu Karaibskim i północnych wodach Europy, kiedy niemieckie U – Booty, wspierane czasem przez włoskie okręty podwodne, usiłowały przeciąć linie zaopatrzeniowe między USA i koloniami angielskimi a Wlk. Brytanią. Często w operacjach brało udział lotnictwo i inne jednostki niemieckiej floty wojennej. Alianci zachodni utracili ok. 2800 statków handlowych, głownie brytyjskich. Sytuacja znacznie się poprawiła w końcu lata 1943 r., kiedy zastosowano ulepszony radar, użyto samolotów dalekiego zasięgu, konwojom morskim przydzielano coraz częściej eskorty i złamano niemieckie szyfry. Późniejsze innowacje techniczne wzmogły skuteczność U – Bootów, które przestały zagrażać transportowi morskiemu przez Atlantyk dopiero w 1944 r., gdy ich bazy zdobyły wojska alianckie lub zostały odcięte od zaplecza. El – Alamejn Port w Egipcie, rejon zaciętych walk toczonych w lipcu i listopadzie 1942 r. między wojskami niemiecko – włoskimi a brytyjskimi. W czerwcu 1942 r. Brytyjczycy zajęli pozycje obronne – na północy nad morzem Śródziemnym pod El – Alamejn, na południu przy słonych błotach depresji Kattara; w lipcu dowodzący brytyjską obroną gen Claude Auchinleck zatrzymał tu natarcie wojsk gen Erwina Rommla, Lisa Pustyni i zapobiegł niebezpieczeństwu utraty Egiptu przez aliantów. Zanim gen Bernard Montgomery przystąpił do operacji zaczepnej, tak rozbudował siły alianckie, że 3 – krotnie przewyższały wojska niemieckie. 23 października ruszyła ofensywa brytyjska, a 2 listopada doszło do bitwy pancernej, do której Anglicy wprowadzili ok. 1200 czołgów. Rommlowi brakowało paliwa, w dodatku miał do dyspozycji zaledwie 500 wozów bojowych. Przytłoczeni przewagą Brytyjczyków Niemcy rozpoczęli odwrót, pozostawiając na polu walki 4 dywizje włoskie. Ok. 10 tys Niemców i 2 – krotnie więcej Włochów dostało się do niewoli. Bitwa pod El – Alamejn była pierwszym większym zwycięstwem Brytyjczyków na lądzie i oznaczała początek klęski wojsk Osi w Afryce Północnej. Ardeny Masyw górski ciągnący się z Francji przez Belgię i Luksemburg, miejsce ostatniej poważnej kontrofensywy niemieckiej podczas II wojny światowej ( 16 – 31 grudzień 1944 r.), skierowanej przeciwko aliantom zachodnim posuwającym się w głąb III Rzeszy. Z rozkazu Hitlera 16 grudnia 1944 r., po koncentracji w lesistych Ardenach w Belgii, doborowe jednostki niemieckie zaskoczyły nieprzygotowane do obrony wojska amerykańskie. Zaciekłe walki w kilku punktach, zwłaszcza w Bastogne, trwały na tyle długo, by alianci mogli przejść do kontrataku i uniemożliwić Niemcom osiągnięcie celu, jakim było odbicie Antwerpii. Kursk Miasto w południowo – zachodniej Rosji, miejsce największej bitwy pancernej podczas II wojny światowej przez wojska niemieckie i radzieckie. Usiłując odzyskać inicjatywę na froncie wschodnim, Hitler wydał rozkaz zaatakowania Kurska , stanowiącego ważny węzeł kolejowy. Po stronie niemieckiej wzięło udział 0,5 mln. żołnierzy, 3500 czołgów, 10 tys. dział oraz ponad 2000 samolotów. Gdy 5 października 1943 r. nastąpiło niemieckie uderzenie, spodziewając się ataku Armia Czerwona przeciwstawiła jeszcze większe siły ( 1,37 mln. żołnierzy, 26 tys. dział, 8400 czołgów i 3500 samolotów). Niemcy zostali zmuszeni do odwrotu; stracili 120 tys żołnierzy ( zabitych lub rannych). Do 23 sierpnia armia radziecka odzyskała pobliskie miasta: Orzeł, Biełgorod i Charków. Bitwa pod Kurskiem spowodowała przejście Wehrmachtu do defensywy. Pearl Harbor Baza marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych na Hawajach, nad zatoką w południowej części wyspy Oahu, w niedzielę 7 grudnia 1941 r. zaatakowana bez ostrzeżenia przez japońskie lotnictwo. Niespodziewany nalot 180 nadlatujących z lotniskowców japońskich samolotów na Flotę Pacyfiku wciągnął Stany Zjednoczone do II wojny światowej. W czasie niespełna 2 godz. japońskie torpedy i bomby zniszczyły 188 amerykańskich samolotów i zatopiły lub zniszczyły 18 okrętów wojennych. Zostało zabitych ok. 2400 Amerykanów i rannych ponad 1100. Bomby nie trafiły jednak w ważne składy paliwa; nie osiągnęły również ważnych lotniskowców ( które przebywały w czasie ataku na morzu). Następnego dnia po nalocie USA i Anglia wypowiedziały wojnę Japonii, której sojusznicy – Niemcy i Włochy – wypowiedziały wojnę Ameryce. Dunkierka Miejscowość w północnej Francji blisko granicy z Belgią, w której między 26 maja a 4 czerwca 1940 r. przeprowadzono ewakuację wojsk brytyjskich i francuskich. Pod naporem Niemców wojska alianckie wycofały się na plaże Dunkierki, skąd prawie wszystkich zabrały okręty wojenne i liczne prywatne łodzie. Uratowano w ten sposób ok. 330 tys. ludzi, pozostawiając jednak na plażach cały sprzęt wojskowy. Udało się to przeprowadzić dzięki samemu Hitlerowi, który jednym rozkazem wstrzymał swych żołnierzy na tym kierunku. W Anglii widok ocalonych spowodował gwałtowny wzrost morale obywateli i decyzję o kontynuacji wojny z Osią w Europie.
Messerschmitt Bf 109 - podstawowy myśliwiec Luftwaffe w czasie II wojny światowej. Przeciw Polsce używany m.in. w wersji E-1, na zdjęciu wersja G-6
Kategoria: Druga wojna światowa Data publikacji: Autor: Przy tekście pracowali także: Anna Dziadzio (redaktor) Agnieszka Wolnicka (fotoedytor) Sto tysięcy poległych czy może pół miliona? Front wschodni czy zachodni? W której stoczonej przez niemiecką armię bitwie zginęło najwięcej żołnierzy? Która zasługuje na miano najbardziej krwawej potyczki drugiej wojny światowej? Udzielamy odpowiedzi na frapujące Was pytania. Rzeź na Krecie – operacja „Merkury” Zmagania o Kretę może nie należały do największych bitew drugiej wojny światowej, ale w walkach o opanowanie tej wyspy, Wehrmacht poniósł jedne z największych swoich strat w stosunku do zaangażowanych sił w toku całej wojny. Sama decyzja o zdobyciu wyspy była jednak kompletnie irracjonalna. Ze strategicznego punktu widzenia znacznie ważniejszy cel stanowiła bowiem Malta, tkwiąca jak cierń na drodze konwojów zaopatrujących wojska Rommla w Afryce. Na Krecie stacjonowało wówczas 35 tysięcy żołnierzy alianckich pod dowództwem generała Bernarda Freyberga. Wczesnym rankiem 20 maja 1941 roku na wyspie wylądował pierwszy rzut 6 tysięcy spadochroniarzy elitarnego 11. Korpusu Powietrznego generała Kurta Studenta. Desant skończył się dla Niemców, można by powiedzieć, tragicznie. Alianci z powodzeniem bronili swoich pozycji. Drugi rzut niemieckich spadochroniarzy również poniósł duże straty – około połowy z biorących udział w akcji zginęło podczas lądowania i tuż po wejściu do operacji. Ponadto brytyjskie okręty całkowicie rozgromiły jeden z niemiecko-włoskich konwojów transportujących część sił inwazyjnych. Następny konwój zmuszony był zawrócić. Generał Freyberg popełniał jednak fatalne błędy w dowodzeniu, skutkiem czego Niemcom udało się uchwycić jedno z lotnisk na wyspie. Ponadto siły Luftwaffe całkowicie dominowały w powietrzu. Pozwoliło to nazistom dowieźć posiłki i przejąć inicjatywę w walce. Ostatecznie 28 maja rozpoczęła się ewakuacja wojsk alianckich z Krety. Bild 146-1979-128-35 / CC-BY-SA Dowódcy niemieckich wojsk powietrznodesantowych – pułkownik Bernhard Ramcke, generał Kurt Student i major Hans Kroh – sfotografowani w 1941 roku. Udało się uratować około 13 tysięcy żołnierzy. Reszta zginęła lub poszła do niewoli. Dla Niemców było to jednak pyrrusowe zwycięstwo. Ich korpus powietrznodesantowy poniósł dotkliwe straty rzędu 44% uczestniczących w operacji żołnierzy. Poległo przeszło 3,7 tysięcy spadochroniarzy, a około 1,3 tysięcy było rannych. Luftwaffe straciła aż 350 samolotów. Adolf Hitler już nigdy więcej nie pozwolił na użycie wojsk powietrznodesantowych w takiej operacji. A Winston Churchill, mimo porażki, stwierdził z sarkazmem że: „samo ostrze niemieckiej lancy zostało skruszone”. Fiasko pod Moskwą – operacja „Tajfun” Adolf Hitler w sierpniu 1941 roku wstrzymał ofensywę swoich wojsk na Moskwę – dla niego celem priorytetowym był Kijów. Dopiero 2 października zgrupowane na wschód od Smoleńska jednostki Grupy Armii „Środek”, feldmarszałka Fedora von Bocka, uderzyły w kierunku sowieckiej stolicy. Miały zdobyć miasto przed nastaniem zimowej pogody. Tymczasem już pięć dni później spadł pierwszy śnieg. Oddziały niemieckie również nie znajdowały się w najlepszej kondycji: dywizje piechoty były przetrzebione, a pancernym brakowało czołgów. Mimo to Niemcy przebili się przez sowiecką linię obrony. Do 20 października, w kotłach pod Wiaźmą i Briańskiem, wzięli do niewoli aż 673 tysiące czerwonoarmistów. Wydawało się, że Moskwa jest na wyciągnięcie ręki. Znacznie pogorszyła się jednak pogoda, spadły ulewne deszcze. Dowodzący 2. Grupą Pancerną generał Heinz Guderian wspominał: „drogi zmieniły się raptownie w nieprzebyte błota, przez które nasze wozy posuwać się mogły tylko w żółwim tempie i przy nadmiernym zużyciu paliwa”. Okrzepł również sowiecki opór. Co prawda, w mieście wybuchła panika a rząd został 16 października ewakuowany, ale pozostał w nim Stalin, który dowódcą obrony stolicy mianował Georgija Żukowa. Wokół Moskwy na wielką skalę zaczęto budować fortyfikacje ziemne i zapory przeciwczołgowe. Niemieckie jednostki wznowiły natarcie 15 listopada. Tym razem najeźdźcom dał się we znaki silny mróz, który wynosił 20 stopni, a z czasem znacznie się zwiększył. Wehrmacht nie był przygotowany na taką ewentualność. Brakowało odzieży zimowej, broń i pojazdy odmawiały posłuszeństwa. Na odmrożenia cierpiało aż 228 tysięcy żołnierzy. Sytuację jeszcze pogorszyło sowieckie przeciwuderzenie, które wyszło 5 grudnia. Ofensywa niemiecka wyhamowała. Jedynie niemieckie czołówki dotarły, a właściwie dowlekły się, na kilka kilometrów od rogatek Moskwy. Wehrmacht ugrzązł na dobre. Straty niemieckie w bitwie pod Moskwą były przerażające. Tylko od 15 listopada do 4 grudnia na froncie pod sowiecką stolicą zginęło 85 tysięcy Niemców. Było to tyle, ile poległo na całym wschodnim froncie od rozpoczęcia operacji „Barbarossa” do połowy listopada. I nie był to bynajmniej koniec strat – dalsze 30 tysięcy zginęło w rejonie Tuły. Hitler jednak, jak pisze Peter Longerich w swojej biografii Wodza III Rzeszy zatytułowanej „Hitler”, nie bacząc na ofiary rozkazał: „trzymać pozycje i walczyć do ostatka”. Ponadto zdymisjonował wielu najwyższych dowódców Wehrmachtu i sam przejął dowodzenie nad niemieckimi siłami lądowymi. Bild 146-2008-0317 / CC-BY-SA Niemieckie wojska nie były przygotowane na atak zimy i ugrzęzły pod Moskwą. Katastrofa pod Stalingradem Klęska pod Stalingradem w najbardziej jaskrawy sposób obnażyła dyletanctwo Adolfa Hitlera jako dowódcy wojskowego. Oczywiście za jego błędy życiem musieli zapłacić zwykli żołnierze. Führerowi w lecie 1942 roku zamarzyło się jednoczesne zdobycie roponośnego rejonu Kaukazu oraz miasta Stalingrad nad Wołgą. Dlatego też podzielił swoje siły. Było to czystym szaleństwem, ponieważ cele ataku leżały na różnych kierunkach uderzeń i do tego w znacznej od siebie odległości. Na Kaukaz ruszyły więc dwie armie niemieckie, natomiast w kierunku Stalingradu (celu o znacznie mniejszym znaczeniu strategicznym) – trzy. Hitler był głuchy na protesty swoich dowódców. Ofensywa rozpoczęła się 28 czerwca 1942 roku i początkowo rozwijała się z sukcesami. Stalin był na tyle zaniepokojony postępami wojsk niemieckich, że 28 lipca wydał swój słynny rozkaz: „Ani kroku w tył!”. 21 sierpnia 1942 roku generał Friedrich Paulus nakazał swojej potężnej 6. Armii wykonać uderzenie na Stalingrad. Cztery dni później jej oddziały dotarły do Wołgi na północ od miasta. Nastąpiły wielotygodniowe, zaciekłe zmagania o gród imienia Stalina. Niespodziewanie, 19 listopada, Sowieci wyprowadzili kontrofensywę. Poskutkowało to okrążeniem 6. Armii i zamknięciem w kotle 284 tysięcy żołnierzy niemieckich i rumuńskich. Bild 146-1971-107-40 / CC-BY-SA Niemiecka piechota podczas walk ulicznych w Stalingradzie we wrześniu 1942 roku. Podobnie jak pod Moskwą Niemcom wkrótce dała się we znaki pogoda. Pojawiły się braki w zaopatrzeniu. Również czerwonoarmiści nie próżnowali, a sowiecka artyleria i lotnictwo dzień w dzień bombardowały cele w obrębie coraz bardziej zmniejszającego się kotła. Pancerniak Ernst Panse wspominał: Rosjanie naciskali nas daleko potężniejszymi oddziałami, zwłaszcza czołgów ze wsparciem piechoty. Od tego czasu naszym domem był już tylko goły step. Dzień po dniu wiały nam w twarz ostre, lodowate wiatry. Śnieg był ciągle do zniesienia, jeśli chodzi o ilość, ale przy zadymkach i ostrych wichurach stawał się piekłem. Ostatecznie, 2 lutego 1943 roku, po sześciu miesiącach od rozpoczęcia zmagań o Stalingrad, oddziały niemieckie w kotle skapitulowały. Zginęło w walce, zmarło z głodu lub zamarzło 146 tysięcy żołnierzy. Potężne straty poniosło Luftwaffe, usiłujące zaopatrywać z powietrza okrążonych towarzyszy – śmierć poniosło ponad 8 tysięcy osób personelu latającego i naziemnego. Ze 108 tysięcy jeńców w sowieckiej niewoli ponad połowa zmarła następnie na tyfus w obozach. Tak zakończyła się obsesja Hitlera na punkcie zdobycia Stalingradu. Od tego momentu armia niemiecka straciła inicjatywę na froncie wschodnim. Czerwone tsunami – sowiecka operacja „Bagration” Wiosną 1944 roku Stawka – sowieckie naczelne dowództwo – podjęła decyzję, że rozbicie wojsk niemieckich na Białorusi jest priorytetem tegorocznego lata. Operację przygotowano z wielkim rozmachem. Równoczesnym uderzeniem siłami czterech frontów planowano odbić z rąk wroga Białoruś, zachodnią Ukrainę oraz część Polski i Litwy. Łącznie w ofensywie miało wziąć udział 2,4 mln żołnierzy, ponad 36 tysięcy dział i moździerzy, 5200 czołgów oraz 6300 samolotów bojowych. Operacja „Bagration” rozpoczęła się 23 czerwca 1944 roku. Oddziały sowieckie przerwały front na długości 350 km i do końca miesiąca posunęły się o 300 km na zachód. Niemiecka Grupa Armii „Środek” niemal przestała istnieć po tym, jak dwie jej armie zostały zniszczone, a trzecia okrążona. Pozostałym „Środkowi” 16 niemieckim dywizjom Sowieci mogli przeciwstawić 132 dywizje oraz 62 brygady i pułki pancerne. Pod koniec lipca Armia Czerwona stanęła na północy u granicy Prus Wschodnich, na środkowej części frontu pod Warszawą, a na południu pod Belgradem! publiczna Podczas operacji „Bagration” Niemców czekał pogrom. Na zdjęciu zniszczone czołgi i ich martwa załoga pod Bobrujskiem. Do 29 sierpnia, kiedy oficjalnie zakończyła się operacja „Bagration”, wojska sowieckie na tysiąckilometrowym froncie weszły nawet 600 km w głąb terenu nieprzyjaciela. Pogrom niemieckiej armii był absolutny i nie miał dotąd równych w tej wojnie. III Rzesza straciła 400 tysięcy żołnierzy: zabitych, rannych, zaginionych i wziętych do niewoli. Niektóre źródła mówią o stratach rzędu nawet 670 tysięcy ludzi! Jeden z nazistowskich generałów stwierdził wówczas że: „rozbicie Grupy Armii „Środek” położyło kres zorganizowanemu oporowi Niemców na Wschodzie”. Bitwa o Berlin Sowieckie natarcie na Berlin rozpoczęło się 16 kwietnia 1945 roku. Armia Czerwona do tej bitwy wystawiła siły jeszcze większe niż podczas operacji „Bagration”. Było to 2,5 mln żołnierzy, 41 tysięcy dział i moździerzy, 6200 czołgów i 7200 samolotów. Goniąca resztkami sił armia niemiecka liczyła 300 tysięcy żołnierzy, w tej liczbie znaczną część stanowił Volkssturm i młodziki z Hitlerjugend. Adolf Hitler wydał wówczas pamiętną proklamację, w której obrazowo opisał następstwa, jakie staną się udziałem niemieckiego narodu, gdy bolszewicy wkroczą na ich ziemie. Jej fragmenty cytuje, w swojej najnowszej biografii Führera zatytułowanej „Hitler”, Peter Longerich: „Starcy i dzieci zostaną wymordowani, a kobiety i dziewczęta służyć będą w poniżeniu za koszarowe ladacznice. Reszta pomaszeruje na Syberię”. Ale napisał też: „Tym razem bolszewików spotka odwieczny los Azji, to znaczy przyjdzie im się wykrwawić u bram stolicy Rzeszy Niemieckiej”. publiczna Po przejściu Armii Czerwonej z Berlina pozostały zgliszcza. Na zdjęciu ruiny Reichstagu i okolic. Proroctwo Wodza nie sprawdziło się, a przynajmniej nie w drugiej jego części. Czerwonoarmiści i polscy żołnierze w morderczej, miejskiej bitwie, metr po metrze zdobywali kolejne kwartały ulic Berlina. Miasto leżało w gruzach: taki był skutek potężnych artyleryjskich i lotniczych bombardowań Aliantów ze wschodu i zachodu. Co znaczniejsi nazistowscy dygnitarze próbowali ratować swoja skórę, natomiast Hitler został do końca. 2 maja Berlin skapitulował. W tej ostatniej bitwie straty niemieckie były gigantyczne. Szacuje się że mogły one sięgnąć nawet pół miliona poległych, zaginionych, rannych i wziętych do niewoli żołnierzy oraz cywilnych Berlińczyków. Bibliografia: Bevin Alexander, Jak Hitler mógł wygrać wojnę, Wydawnictwo Amber 2006. Beevor Antony, Berlin 1945. Upadek, Znak Horyzont 2015. Beevor Antony, Druga wojna światowa, SIW Znak 2013. Beevor Antony, Stalingrad, Znak Horyzont 2015. Bieszanow Wałdimir, Rok 1944. Dziesięć uderzeń Stalina, Bellona 2011. Bishop Chris, Eskadry Luftwaffe 1939-1945, Bellona 2015. Cawthorne Nigel, Czołgi w natarciu. Historia niemieckiej broni pancernej, Bellona 2009. Crawford Steve, Front wschodni dzień po dniu 1941-45, Wydawnictwo Olesiejuk 2009. Davies Norman, Europa walczy 1939 – 1945, SIW Znak 2008. Gilbert Martin, Druga wojna światowa, Zysk i S-ka Wydawnictwo 2011. Kronika II wojny światowej, Świat Książki 2004. Longerich Peter, Hitler. Biografia, Prószyński 2017. Wijers Hans, Od Stalingradu do Berlina. Wspomnienia niemieckich żołnierzy z frontu wschodniego, Bellona 2010. Zobacz również XIX wiek Dlaczego Hitler nienawidził Żydów? Wiemy na pewno, że nie wyssał antysemityzmu z mlekiem matki. Czy znienawidził Żydów, bo nie przyjęto go do Akademii Sztuk Pięknych? Czy uległ szczującym za... 1 grudnia 2017 | Autorzy: Jakub Kuza Dwudziestolecie międzywojenne Czy Hitler był w młodości komunistą? Twórca nazizmu, czyli antykomunistycznej, antydemokratycznej i antysemickiej ideologii opłakujący lewicowego pacyfistę pochodzenia żydowskiego? A do tego służący pod sztandarami bolszewizującej Republiki Rad? Te karty swojego... 23 listopada 2017 | Autorzy: Adam Miklasz
. qhmig2z72w.pages.dev/979qhmig2z72w.pages.dev/990qhmig2z72w.pages.dev/182qhmig2z72w.pages.dev/687qhmig2z72w.pages.dev/305qhmig2z72w.pages.dev/446qhmig2z72w.pages.dev/162qhmig2z72w.pages.dev/838qhmig2z72w.pages.dev/487qhmig2z72w.pages.dev/271qhmig2z72w.pages.dev/916qhmig2z72w.pages.dev/239qhmig2z72w.pages.dev/188qhmig2z72w.pages.dev/704qhmig2z72w.pages.dev/349
bitwy ii wojny światowej 1942 45
