Zawarte w art. 134 GospNierU określenie „przeznaczenie nieruchomości” powinno być interpretowane zgodnie z zasadami określonymi w art. 154 GospNierU. W rezultacie oznacza to, że decydujące dla określenia wartości nieruchomości jest przeznaczenie jakie nieruchomość miała przed dniem wydania decyzji, na podstawie której nastąpiło przejecie nieruchomości na cele inwestycji drogowej. Przepisy art. 134 ust. 3 i 4 GospNierU nie mówią o przeznaczeniu ustalanym w decyzji o wywłaszczeniu, lecz o przeznaczeniu ustalanym uprzednio przed wywłaszczeniem. Stan faktyczny NSA rozpoznał skargę kasacyjną Wojewody od wyroku WSA w Gdańsku z r., II SA/Gd 616/20, Legalis w sprawie ze skargi Gminy na decyzję Wojewody w przedmiocie odszkodowania z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego i uchylił zaskarżony wyrok oraz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W przywołanym wyroku WSA uchylił decyzje obu instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W sprawie tej Wojewoda, po rozpatrzeniu odwołania Gminy Miasta utrzymał w mocy decyzję Starosty o ustaleniu na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej odszkodowania z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości. Organ odwoławczy ustalił, że decyzją Starosty zezwolono na realizację inwestycji drogowej (dalej: decyzja ZRID). Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź Postępowanie odszkodowawcze Starosta prowadził postępowanie w sprawie odszkodowania z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego. Powołana w sprawie rzeczoznawczyni ustaliła, że dla przedmiotowej nieruchomości obowiązywała zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania, zgodnie z którą działka nr (…), w dniu wydania decyzji ZRID znajdowała się na obszarze o dominującej funkcji mieszkaniowej i usługowej. Przy szacowaniu wartości nieruchomości przeznaczenie nieruchomości zostało przyjęte zatem zgodnie z informacjami wynikającym z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Do wyceny nieruchomości gruntowej, jako przedmiotu prawa własności, biegła zastosowała podejście porównawcze, metodę korygowania ceny średniej. Biegła, badając zasadę korzyści, dokonała analizy transakcji nieruchomości przeznaczonych pod drogi, zgodnie z celem wywłaszczenia oraz transakcji nieruchomości o przeznaczeniu mieszkaniowym i usługowym, według sposobu użytkowania aktualnego na dzień wydania decyzji ZRID, wynikającego z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zasada korzyści nie miała zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż przeznaczenie zgodne z celem wywłaszczenia (drogowe) nie powoduje wzrostu wartości nieruchomości oznaczonej jako działka nr (…). Biegła, badając nieruchomości o przeznaczeniu mieszkaniowym i usługowym, jako obszar analizy wyznaczyła teren miasta L. Natomiast badając nieruchomości o przeznaczeniu drogowym rozszerzyła obszar badania na teren powiatu wejherowskiego, wskazując, że nieruchomości o tym przeznaczeniu nie występowały w danym czasie na terenie miasta L. Skarga Gmina L. wniosła skargę. Sąd uznał, że organy administracyjne dokonały błędnej oceny operatu szacunkowego ponieważ wartość nieruchomości powinna być oceniana odpowiednio do sposobu jej użytkowania. Sąd, odwołując się do art. 134 ust. 3 ustawy r. o gospodarce nieruchomościami ( z 2021 r. poz. 1899 ze zm.; dalej: GospNierU) wskazał, że dla celów odszkodowania określa się wartość nieruchomości według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Zdaniem Sądu w sprawie pominięta została okoliczność, że pomimo objęcia wycenianej działki regulacją planu miejscowego i określenie jej przeznaczenia jako budownictwo mieszkaniowe i usługi, to w istocie działka stanowiła drogę i w efekcie wydania decyzji droga została na niej urządzona. Pomimo objęcia działki jednostką planistyczną o przeznaczeniu mieszkaniowym i usługowym to faktycznym jej przeznaczeniem jest komunikacja, czego plan nie wyklucza, gdyż w każdej jednostce planistycznej istnieje infrastruktura drogowa. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Wojewoda, wskazując na zarzuty względem poprawności dokonanej wyceny. Stanowisko NSA NSA wskazał, że istota sporu sprowadza się do wykładni art. 154 w zw. z art. 134 ust. 3 GospNierU i § 36 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego ( z 2021 r. poz. 555, dalej: WycenaNierR). Skarga kasacyjna zarzuca Sądowi I instancji niewłaściwe przyjęcie, że w sprawie ustalenia odszkodowania z tytułu wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego przy wycenie nieruchomości decydujące znaczenie ma faktyczny sposób użytkowania nieruchomości, tj. w odniesieniu do działki nr (…) – drogowy, a znaczenia nie ma przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym, tj. na cel mieszkaniowo-usługowy. Jako formę naruszenia prawa materialnego skarga kasacyjna wskazuje zarówno błędną wykładnię, jak i niewłaściwe zastosowanie. Ustawodawca, określając w treści art. 154 ust. 2 GospNierU gradację uwzględnianych przez rzeczoznawcę dokumentów, przesądził zatem wyraźnie, że przy szacowaniu wartości nieruchomości najpierw rzeczoznawca majątkowy bierze pod uwagę planistyczne przeznaczenie nieruchomości. Dopiero w razie braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i kolejno – w razie braku studium lub decyzji, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości. Przepisy art. 154 GospNierU stanowią jedyną normę prawną zawartą w ustawie o gospodarce nieruchomościami, która wskazuje rzeczoznawcy majątkowemu sposób ustalenia przeznaczenia nieruchomości. Konstrukcja przepisu jest jasna i nie wymaga skomplikowanych zabiegów interpretacyjnych. W sposób jednoznaczny wynika z niego kolejność działań, do jakich obowiązany jest rzeczoznawca majątkowy ustalając przeznaczenie nieruchomości. Przepis wyrażony w art. 154 GospNierU, zawiera normę o charakterze bezwzględnie obowiązującym, która dla potrzeb ustalenia odszkodowania reguluje treść określenia „przeznaczenie nieruchomości”. Tym samym zawarte w art. 134 GospNierU określenie „przeznaczenie nieruchomości” powinno być interpretowane zgodnie z zasadami określonymi w art. 154 GospNierU. W rezultacie oznacza to, że decydujące dla określenia wartości nieruchomości jest przeznaczenie jakie nieruchomość miała przed dniem wydania decyzji, na podstawie której nastąpiło przejecie nieruchomości na cele inwestycji drogowej. Jak podkreśla się w orzecznictwie przepisy art. 134 ust. 3 i 4 GospNierU nie mówią o przeznaczeniu ustalanym w decyzji o wywłaszczeniu, lecz o przeznaczeniu ustalanym uprzednio przed wywłaszczeniem (wyroki WSA w Warszawie z r., I SA/Wa 3252/14, Legalis i z r., I SA/Wa 636/19, Legalis). Wpływ użytkowania na wycenę Kolejną istotną kwestią przesądzoną w art. 134 ust. 3 i 4 GospNierU jest konieczność ustalenia jaki wpływ na określenie wartości rynkowej ma aktualny sposób jej użytkowania oraz przeznaczenie tej nieruchomości w planie miejscowym na inny cel określający zmianę sposobu użytkowania, oczywiście jeżeli owa zmiana powoduje zwiększenie jej wartości. Klasycznym wręcz przykładem jest użytkowanie nieruchomości jako rolniczej, którą w planie miejscowym przeznaczono pod zabudowę. Jest oczywiste, że taka zmiana przeznaczenia powoduje znaczne zwiększenie wartości nieruchomości. W orzecznictwie przyjmuje się zaś, że z przepisów art. 134 ust. 3 i 4 GospNierU wynika tzw. zasada korzyści, zgodnie z którą odszkodowanie nie może pomijać ewentualnego zwiększenia wartości nieruchomości w następstwie jej przeznaczenia na cel publiczny. Jeżeli zatem nieruchomość miała przeznaczenie inne niż drogowe, np. mieszkaniowe, usługowe, to dla dokonania wyceny konieczne jest porównanie nieruchomości wycenianej do nieruchomości o tożsamym przeznaczeniu (por. wyrok WSA w Gdańsku z r., II SA/Gd 349/18, Legalis). Wobec tego należy przyjąć, że ustalając wartość rynkową nieruchomości właściwe jest uwzględnienie przeznaczenia nieruchomości zgodne z celem wywłaszczenia (przejęcia), jedynie w sytuacji, gdy wzięcie pod uwagę tej okoliczności spowoduje zwiększenie wartości rynkowej nieruchomości. Przepis § 36 ust. 4 WycenaNierR stanowi, że w przypadku gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy § 36 ust. 1–3 WycenaNierR stosuje się odpowiednio. Przepis § 36 ust. 4 WycenaNierR (i reguła szacowania w nim zawarta) ma zastosowanie tylko wówczas, gdy „na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową”. NSA dokonał wykładni przepisów stanowiących podstawę ustalenia odszkodowania nieruchomości wywłaszczonej pod drogę w trybie decyzji ZRID. Zawsze ilekroć nieruchomość przejęta na własność gminy lub Skarbu Państwa była przeznaczona pod drogę na dzień wydawania decyzji ZRID, wycena wartości tej nieruchomości stanowiąca podstawę ustalenia odszkodowania powinna być dokonana na podstawie cen transakcyjnych nieruchomości drogowych – a więc nabytych pod inwestycje drogowe. Jednakże w świetle zasady korzyści, wynikającej z art. 134 ust. 3 i 4 GospNierU, nie ma podstaw do automatycznego przyjęcia cen nieruchomości drogowych, jako mających pierwszeństwo przed cenami nieruchomości uwzględniających aktualny (dotychczasowy) sposób użytkowania, bo konieczne jest ustalenie, które ceny są korzystniejsze dla wywłaszczanego. Wszystkie aktualności po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj! Sprawdź Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
WYCENA NIERUCHOMOŚCI I DORADZTWO INWESTYCYJNO – BUDOWLANE mgr inż. Marcin Nowak-316 Wałbrzych ul. Forteczna 62 m 4 tel. 074840 67 93; kom. 0 602 609 115; e-mail nmarcin @ wb.onet.pl NIP 886-102-48-51 ANEKS do OPERATU SZACUNKOWEGO określająca wartość rynkową nieruchomości gruntowej działka nr 188 obręb Podgórze gm. Duszniki ZdrójArgumentem, który może doprowadzić do zmiany wyceny przedstawionej przez rzeczoznawcę majątkowego powołanego przez gminę, jest odmienna wycena zaprezentowana przez innego rzeczoznawcę majątkowego. Jest także inna droga podważenia prawidłowości wyceny, a mianowicie zwrócenie się o jej weryfikację do Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych. Organizacja ta ma na to nie więcej niż trzy miesiące, licząc od zawarcia umowy. Można jednak zwrócić się do niej także wówczas, gdy są dwa rozbieżne operaty szacunkowe – jeden sporządzony na zlecenie gminy i drugi na zamówienie użytkownika wieczystego. [ramka][b]Czytaj też:[/b] [ul] [li][link= droższa nieruchomość, tym wyższe opłaty roczne[/link][/li] [li][link= gruntu ustala rzeczoznawca majątkowy[/link][/li] [li][link= odwołanie, potem sprzeciw do sądu[/link][/li] [/ul] [/ramka] AKT ARCHIWALNY - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego Akt uchylony z dniem 2023-09-09. Dz.U.2021.0.555 t.j. - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego
Operat szacunkowy jest z pewnością jednym z najważniejszych dowodów w sprawach dotyczących ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości. Jest on dokumentem sporządzanym przez rzeczoznawcę majątkowego, który posiada specjalistyczną wiedzę w zakresie ich wyceny. Nie oznacza to jednak, że organ powinien podchodzić do sporządzonego operatu bezkrytycznie, a osobie pozbawionej prawa własności nie przysługują żadne środki pozwalające na jego zakwestionowanie. Najważniejsze z nich opisujemy treściAdd a header to begin generating the table of contentsZarzuty do operatuPrzede wszystkim, osoba wywłaszczona ma prawo zgłoszenia do sporządzonego operatu zarzutów. Co do zasady zastrzeżenia takie można złożyć po otrzymaniu od organu prowadzącego postępowanie zawiadomienia o sporządzeniu operatu i możliwości zapoznania się z nim w siedzibie organu. Po zgłoszeniu naszych uwag oraz ewentualnych pytań w zakresie wyceny, organ powinien z kolei przekazać je rzeczoznawcy majątkowemu, wyznaczając mu jednocześnie konkretny termin na ustosunkowanie się do mienie podlega wywłaszczeniu? Skotaktuj się z nami już na wczesnym etapie postępowania i uzyskaj nawet 28% wyższe administracyjnaJeżeli przedstawione przez biegłego wyjaśnienia nie są dla nas wystarczające lub też od razu stwierdzimy, że samo przedstawienie przez nas pisemnych zarzutów do operatu nie przyniesie pożądanego skutku, możemy wnioskować do organu o przeprowadzenie w sprawie rozprawy administracyjnej z udziałem biegłego. Uprawnienie takie wynika z przepisu art. 89 kodeksu postępowania administracyjnego. Rozprawa administracyjna daje nam możliwość zadania rzeczoznawcy majątkowemu pytań do sporządzonej wyceny, a także uzyskania wyjaśnień co do niezrozumiałych, niespójnych lub w naszej ocenie błędnych ustaleń. Warto tutaj zaznaczyć, że z przebiegu rozprawy administracyjnej organ sporządzić powinien stosowny protokół. Uzyskaj wyższe odszkodowanie dzięki usługom INLEGIS Kancelarie PrawnePorada prawna w sprawie prawna w sprawie wywłaszczenia wraz z analizą operatu obsługa postępowania w sprawie ustalenia wartości odszkodowania za wywłaszczeniKolejna wycenaOsoba wywłaszczona ma także prawo przedstawienia własnych dowodów w sprawie. Najczęstszym z nich jest tzw. kontroperat, czyli wycena alternatywna do tej sporządzonej przez rzeczoznawcę powołanego przez organ. Środek ten pozwala w prosty sposób zakwestionować wycenę nieruchomości, np. poprzez przeprowadzenie w kontroperacie wyliczeń w oparciu o inną (w naszej ocenie właściwą) bazę nieruchomości podobnych do tej, dla której ustalane jest odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości. Co jednak istotne, przygotowanie kontroperatu wymaga zasięgnięcia opinii oraz zlecenia przygotowania takiego dokumentu osobie, która specjalizuje się w wycenie nieruchomości, a zatem innemu rzeczoznawcy majątkowemu. To z kolei wiąże się z koniecznością poniesienia przez nas dodatkowych wyceny biegłegoOsoba wywłaszczona, w razie wątpliwości do prawidłowości sporządzonej wyceny może także poddać operat kontroli organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych. Uprawnienie takie wynika z przepisu art. 157. ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Postępowanie przewidziane w tym przepisie dotyczy wyłącznie oceny prawidłowości sporządzenia operatu (pod względem wymogów formalnych określonych w rozporządzeniu dotyczącym wyceny nieruchomości oraz prawidłowości danych wycenianej nieruchomości). Rezultatem takiej czynności nie może być określenie wartości przedmiotu wyceny. Niemniej jednak, ocena taka zawiera opis nieprawidłowości, jakie zdaniem organizacji znajdują się w operacie. Strona poddająca operat pod ocenę musi jednak, podobnie jak w przypadku zlecenia przygotowania kontroperatu, liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów jej wiesz, że … po wypłacie odszkodowanie nie jest już możliwe odwołanie od ustalonej wartości? Ostatnie momenty na podjęcie działań w obronie własnego interesu, to informacja o wartości wyceny i decyzja ustalająca odszkodowanie. Na odwołanie masz tylko 14 na działalność rzeczoznawcyWreszcie, rzeczoznawca majątkowy podlega również odpowiedzialności zawodowej, na co wskazuje wprost art. 178 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podstawą do wszczęcia postępowania z w tym zakresie jest skarga na jego działalność, kwestionująca prawidłowość sporządzonej wyceny. Postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej wszczyna właściwy minister. Po wszczęciu postępowania minister przekazuje sprawę do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Wynikiem tego postępowania jest ustalenie, czy szacując wartość nieruchomości rzeczoznawca majątkowy zastosował się do obowiązujących przepisów. Stwierdzone przez Komisję uchybienia znajdują odzwierciedlenie w decyzji ministra o zastosowaniu jednej z kar dyscyplinarnych, co z kolei z pewnością rzutuje na ocenę wiarygodności operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę wynika z powyższego, osoba wywłaszczona dysponuje całym wachlarzem możliwości jeżeli chodzi o podważenie prawidłowości i rzetelności sporządzonej wyceny. W trakcie postępowania warto o skorzystaniu z tych uprawień pamiętać, albowiem jak pokazuje praktyka, organy prowadzące postępowanie co do zasady nie kwestionują prawidłowości przygotowanych na ich zlecenie opinii. Aktywna postawa strony w trakcie postępowania i wskazanie uchybień biegłego w zakresie wyceny może natomiast przyczynić się do jej weryfikacji, a tym samym do uzyskania wyższego odszkodowania za odjęte prawo z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji nwestycji w zakresie dróg z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami..